دين وفطرت
روزه گرفتن زنان در ایام عادت ماهانه

روزه گرفتن زنان در ایام عادت ماهانه

 

مطالعات زنان

روزه گرفتن زنان در ایام عادت ماهانه

قبلاز اینکه وارد بحث شوم مخواهیم بگوییم روزه گرفتن زن حایض هیچ اشکالی ندارد حتی نگرفتن شان تحدی از حدود الله محسوب خواهیم شد دلیل این را در بحث ذیل  ذکر خواهیم کرد.

در قرآن کریم آمده است:

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ [1]

از تو در باره عادت ماهانه [زنان] مى‏ پرسند بگو آن رنجى است پس هنگام عادت ماهانه از [آميزش با] زنان كناره گيرى كنيد و به آنان نزديك نشويد تا پاك شوند پس چون پاك شدند از همان جا كه خدا به شما فرمان داده است با آنان آميزش كنيد خداوند توبه‏ كاران و پاكيزگان را دوست مى ‏دارد.

در آیه دیگر می فرماید:  وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ، یعنی تا پاک نشدند، نزدیک نشوید.آیه ای که برای صحیح بودن نماز طهارت (غسل و وضوء) را شرط می کند این است: مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُم [2]

خدا نمى‏ خواهد بر شما تنگ بگيرد ليكن مى‏ خواهد شما پاك باشید.

 زن حایض نمی تواند نماز بخواند، چون پاک نیست. و برای ترک نماز در ایام عادت ماهانه گنهکار نمی شود. چرا که ” لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا “

عن عائشة رضي الله عنها: أنها قالت « إِنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ الَّتِي كَانَتْ تَحْتَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ شَكَتْ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الدَّمَ فَقَالَ لَهَا امْكُثِي قَدْرَ مَا كَانَتْ تَحْبِسُكِ حَيْضَتُكِ ثُمَّ اغْتَسِلِي فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ».[3] 

از عائشه رضي الله عنها روایت می شود: ام حبیبه بنت جحش به پیامبر (ص) از خون ریزی ماهانه شکوه کرد. به پیامبر (ص) فرمود: در این ایام نماز را ترک کن. وقتی پاک شدی غسل کن بعد نمازبخوان.

زنی که عادت ماهانه دارد نماز نمی خواند و بعد از پاک شدن هم قضای آن را به جا نمی آورد.

معاذه نقل می کند:

ما بال الحائض تقضي الصوم ولا تقضي الصَلاة ؟ فَقَالَتْ: أحَرُورِيَّةٌ أنْتِ؟ قلت لست بحرورية ولكني أسأل. قالت كان يصيـبنا ذلك فَنُؤْمَرُ بقَضَاءِ الصَّوْمِ وَلا نُؤمَرُ بِقَضَاءِ الصَّلاةِ. [4]

  به عائشه گفتم: چرا زن حائض باید روزه اش را قضا کند، اما نمازش را قضا نمی کند. او گفت: آیا حَرُورِيَّة[5] هستی؟ گفتم: خیر، فقط می پرسم.  وقتی به آن (حیض) مبتلا می شدیم به ما امر می شد روزه مان را بگیریم، اما امر نمی شد که نماز را بخوانیم.

کلمه “قضا” در اصل به معنای انجام عمل در وقت خودش است مثلا در آیه 200 بقراه جمله “فإذا قضيتم مناسككم” و یا در آیه 103 سوره نسا ” إذا قضيتم الصلاة”  به همین معنا آمده است. اما بعد با مرور زمان علما این واژه را، با این که با معنی لغوی سازگاری ندارد، به ادای عبادت در خارج از وقت خودش معنا کرده اند. [6] لذا حدیث فوق را هم طبق معنای بعدی پذیرفته و پنداشتند که در حدیث بیان روزه گرفتن و نماز خواندن زن بعد ایام عادت ماهانه آمده است. از این به بعد گرفتن روزه در ایام حیض ممنوع شده و علما مرتکب خطا علی الخطا شدند.

صیام یعنی روزه گرفتن است و عبادتی است که در آن خودداری هست. روزه داراز خوردن، آشامیدن و جماع امتناع می ورزد. خون حیض نمی تواند مانع باشد. لذا  نمی توانیم حیض را مفسد و مبطل روزه بشماریم. در آیه بالا حیض جزء اذی محسوب شده و اذی هم به انسان فشار می آورد. مریضی هم اذی هست و زنان به عادت ماهانه مریضی می گویند. و خداوند به مریضان رخصت افطاری را در ماه رمضان داده است. اما می افزاید:  وَأَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ [7]

زن در ایام عادت ماهانه خود می تواند روزه بگیرد و می تواند افطار کند و بعدا قضا روزه را به جا آورد. اگر حیض مانع از روزه گرفتن می بود، برای چه باید بعدا آن را قضا کند؟! در حالی که نماز هایش قضا نمی کند.

فقهاء بر زن حائض روزه گرفتن را حرام دانسته و می گویند اگر زن در حالت عادت ماهانه روزه بگیرد مرتکب گناه شده است. و امر می کنند که آن را قضا کند. چه طور آن چیزی که ادایش حرام باشد، قضایش واجب است؟! دلیل بر این ادعاشان چه هست؟

خداوند احکام روزه را مفصل بیان کرده است. در حالی که در بقیه احکام این طور نکرد

تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آَيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ [8]

اين است‏ حدود احكام الهى پس [زنهار به قصد گناه] بدان نزديك نشويد اين گونه خداوند آيات خود را براى مردم بيان مى‏ كند باشد كه پروا پيشه كنند.

در این که مفصل احکام را گفته هیچ چه از ممنوع کردن زن حائض از روزه گرفتن  گفته نشد و در احادیثی هم غیر از منع خوردن، آشامیدن و جماع چیزی گفته نشد.

اگر این طور است، پس منع حائض از روزه گرفتن نزدیک شدن به حدود الهی است که در آیه بالا گفته شد، و برای هیچ کس تعدی از حدود الله جائز نمی باشد.

 

 

 


[1] بقره 222؛

 

 

[2] مائده 6؛

 

 

[3] مسلم، الحيض 65؛

 

 

[4] مسلم، حیض؛ 67؛

 

 

[5] زنی از خوارج ؛

 

 

[6] کتاب العین، اسان العرب، تاج العروس، الصحاح، المصباح المنیر: ماده قضی؛

 

 

[7] بقره 184؛

 

 

[8] بقره 187؛

 

 

 

 

نظریه ها

  • سلام، مسجد رفتن زن در ایام عادت ماهیانه چه حکمی دارد؟

    • زن در ایام عادت ماهانه می تواند به مسجد برود. در حدیثی از ام الامؤمنین عایشه نقل شد: پیامبر (ص) به من گفت: از مسجد نوشیدنی برایم بیاور. گفتم: اما من حایضه هستم. فرمودند: این که دست خودت نیست .

  • حداقل و حداکثر مدت عادت ماهیانه چقدر است و نحوه تشخیص چگونه می باشد؟

  • خوب! خونی که زن بعد از 7 روز می بیند چه حکمی دارد؟( وظیفه زن چیست؟)

    • بعد از 7 روز خونریزی زن حیض محسوب نمی شود و استحاضه است. در این حالت زن بعد از این که غسل کرد نماز را می خواند. برای نماز های بعدی هم تنها وضوء گرفتن کافی است. اگر دستمال (نوار بهداشتی) خون هم داشته باشد این مانع نماز خواندن نمی شود، استحاضه همچنین مانع آمیزش جنسی نمی باشد. اما از آنجا که استحاضه حالت نرمال محسوب نمی شود، باید به متخصص مراجعه کرد.

  • جواب بسیار عالی است.ما همیشه به کسی که به سوالات ما در زمینه عادت ماهانه جواب کامل مدهد نیاز داشتیم .خدا اجرتان بدهد.

  • سلام علیکم.
    خیلی عالی معنای قضا راتبیین کردید . متشکرم.
    من نیز به عنوان زن خیلی ناراحت میشدم وقتی میدیدم که فقها حکم حرمت را برای زنان در ایام عادت در باره نماز و روزه میدادند. با خودم میگفتم خوب درستش آن است که گفته شود نمازتان و روزه تان اثری ندارد و مشقت زیادی است .احساس میکردم شخصیت زن خوار شده چون از طرفی باید زجر عادت ماهانه را بکشداز طرفی هم فکر میکند کاری که برای دیگران ثواب دارد را او نمیتواند انجام بدهد و اگر به سووی آن دست دراز کند مود لعن خدا قرار میگیرد.میخواهم بگویم از طرف علما در مورد زنان خیلی اجحاف میشود جه در لفظ چه در حکم

  • پاک شدن از عادت چگونه است آیا باید وقتی شک کردیم که پاک شده ایم باید غسل کنیم و اکثرا یک بار دیگر غسل نیاز میشود.

    • سلام علیکم زن نحیض حد اکثر بعد از گذشت 7 روز از آغاز عادت ماهانه ، باید غسل کند و دیگر پاک است. لکه بینی بعد از این استحازه است و مانع برای خواندن نماز و ارتباط جنسی نما باشد. غسل دیگری هم لازم نیست بگیرد.

  • سوال این است که اگر قبل از 7 روز شک کردیم پاک شدیم چه کنیم ؟

    • می توانید صبر کنید. البته باید دید معمولا چند روز عادت می شوید

  • سلام
    امروز من روزه گرفته بودم بعداز اذان ظهر که حدودا ساعت 5 بود خونریزی کردم الیته یک هفته پیش پریودیم تموم شد حالا نمیدونم روزه ام باطل است تورو خدا جواب بدید برای من زیاد پیش اومده اما تکلیف روزه هامو نمیدونم

    • با عرض سلام و با آرزوی قبولی طاعات و عباداتتان! نگران نباشید، طهارت شرط روزه نیست، لذا زن در ایام عادت ماهانه می تواند روزه بگیرد

  • با سلام
    در جواب سوال شما که “چه طور آن چیزی که ادایش حرام باشد، قضایش واجب است؟”
    به همان دلیل که مریض حرام است روزه بگیرد ولی باید در ایام دیگر فضای آن روزه را به جا آورد.
    به این بیان فرض کنید که شخصی بیماری حاد دستگاه گوارش دارد و روزه گرفتن با این وضع به شدت برای او مضر است و هم خودش می‌فهمد که روزه برایش ضرر دارد و هم پزشک صلاحیت‌دار این مساله را مورد تاکید قرار داده است. در این فرض چنین فردی قطعا نباید روزه بگیرد و روزه‌داری برای او حرام است چون اضرار به نفس است.
    اما به حکم آیه شریفه “فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَريضاً أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَر” چنین فردی هنگامی که بهبودی حاصل کرد و دیگر روزه‌داری برایش مضر نبود باید آن را بجا آورد.
    پس در چنین فرضی با فردی مواجه هستیم که ادای روزه در ماه رمضان برایش حرام است اما قضای روزه در ایام دیگر برایش واجب است.

    • وعلیکم السلام
      به نظر ما ترک نماز مسافر یا مریض یک رخصت است، نه عزیمت. لذا روزه مریض حرام نیست.

  • سلام علیکم
    آیا کار واجبی هست که گاهی انجامش حرام باشد؟

  • چرا جرت میگین؟!!!!
    کی گفته در زمان حیض میشه روزه گرفت.
    حرامه خانوم حرامه

  • با سلام.اگر بعد از اذان ظهر متوجه شویم که عادت ماهیانه شدیم و نماز ظهر هم نخواندیم, حکمش چیست

    • و علیکم السلام

       اگر هنوز وقت ظهر است، دیگر نماز ظهر بر گردن ندارید. اما اگر دیگر وقت نماز عصر است و شما آن موقع که باید نماز ظهر را می خواندید، تمیز بودید و نماز نخواندید، باید اسفغفار کنید. 

    • روزه شما صحیح است. می توانید با خیال راحت روزه بگیرید. اگر خونریزی زیاد دارید و روزه گرفتن برای شما حرجی داشته باشد، به تعداد آن روز ها بعدا روزه را ادا کنید

  • چرت و پرت تحویل مردم ندید اصلا شما کی هستید رسالتونو معرفی کنید تا بخونیم اقای مرجع تقلید فردا نگید خوردن و اشامیدن روزه رو باطل نمی کنه

    • با سلام ما دیدگاه را با استدلال آوردیم. با دقت بیشتری بخوانید متوجه خواهید شد

  •  

    اینا سنی ان بابا.یعنی اینو نفهمیدین؟ به قسمت درباره ما مراجعه کنید.

     

  • داشتم شاخ درمیاوردم حرفایی که به عمرم نشنیده بودم  دنبال مرجعش  گشتم دیدم معلوم نیست کیه  اگه میشه بگین ماهم بدونیم

     

  • با سلام .من تا قبل ازاذان صبح غسل حیض را انجام دادم این در صورتی بوده ک کاملا پاک نشده بودم و رنگ مایع خارج شده کمی تیره بود و شفاف نبود آیا روزه ای که گرفتم صحیح بوده یا نه؟و من حالا کمی پس از حمام رفتن مقدار خون بیشتر شده خیلی کم.آیا با وجود خون کم یا مایع قهوه ای رنگ (شامل مقدار قلیلی خون)میتوان روزه گرفت یا نه؟و آیا وقتی شک داریم که پس از غسل در روز باز لک داشتیم یا نه و پس از آن متوجه شدیم و پس از اذان لک دیدیم روزه اشکال دارد؟لطفااااااااا جواب مرا بدهید خیلی واجب است.مرجع تقلید من آیت الله مکارم است

    • با عرض سلام
      روزه گرفتن در همه حالاتی که شما تعریف کردید مانع ندارد
      ما فتاوی را صادر می کنیم طبق دیدگاه خود اما مرجع شما چه می گوید باید از دفتر ایشان سوال کرد

  • سلام خسته نباشید

    بنده در ایام ماه رمضان عات شده ام و بعد از 4روز قطع شد وغسل کردم معذرت میخوام در هنگام دستشویی به صورت ترضح اومد ولی دستمال الوده نشد خواستم بپرسم باید دوباذه غسل کرد یا میشه احکام استحاضه رو به جا اورد چون خونریزی ندارم برای هر نماز وضو بگیرم کفایت میکند؟

     

    • با سلام 

      غسل لازم نیست فقط برای نماز هر دفعه وضو بگیرید کافیست

  • ممنون بابت راهنماییهاتون ولی باور اینکه عادت ماهانه باشی و روزه بگیری سخته.

  • با سلام
    استدلال شما “اگر حیض مانع از روزه گرفتن می بود، برای چه باید بعدا آن را قضا کند”
    “فقهاء بر زن حائض روزه گرفتن را حرام دانسته و می گویند اگر زن در حالت عادت ماهانه روزه بگیرد مرتکب گناه شده است. و امر می کنند که آن را قضا کند. چه طور آن چیزی که ادایش حرام باشد، قضایش واجب است”
    در حالی که روزه بر فردی که مریض است و روزه برایش ضرر دارد نیز حرام است این فرد چرا باید روزه اش را قضا کند
    لطف کنید در مورد احکام الهی قیاس نکنید

    • با سلام آن قیاس نبود استدلال منطقی بود

  • با سلام و خسته نباشید
    این که میبینم گفته میشود در ایام حیض زنان روزه گرفتن مانعی ندارد برای من تعجب آور نیست چون اعتقاد بنده هم بر این است چون از شروط روزه داری خواندن نماز و در کل طهارت نیست اما این که چرا باید قضای آنها را به جا آورد برایم جای سوال دارد؟! چرا؟
    در مورد خودم کاری که میکنم: بنده 2 روز اول خونریزی شدیدی دارم و این روزها روزه نمیگیرم چون در حکم آدم مریض هستم اما ۴ روز باقی روزه میگیرم چون خونریزی ام خیلی کم میشود و تاب تحمل دارم اما چون هنوز خونریزی دارم غسل نمیکنم .به نظر شما این که من فقط قضای ۲ روز را به جا آورم نه 6 روز غیر قابل قبول است ؟

    • و علیکم السلام. ظاهرا منظور ما را خوب متوجه نشده اید. ما گفته بودیم که ‏اگر زن خونریزی شدیدی و ضعف داشته باشد، خود او مخیر است روزه ‏بگیرد یا ترک کند. یعنی می توانیم این زنان را از مجنوعه کسانی که مریض ‏شدند، قبول کنیم. و مریضان به تعداد روز های که ترک روزه کردند، در ‏روزهای دیگر بعد از بهبود بگیرند. حالا اگر زن مثلا از چند روز عادت ‏ماهانه فقط مقدار معینی را روزه نگرفته باشد، در مقابل هر روز ترک شده ‏روزه قضا کند. یعنی ملاک این نیست که چند روز خونریزی داشته، بلکه ‏ملاک تعداد روزهایی که روزه نگرفته است، می باشد. خلاصه مطلب این ‏است که نحوه محاسبه شما برای تعداد روزهایی که باید قضا شود، درست ‏است. پاینده باشید ‏

  • با تشکر از پاسخ شما
    راستش درست می فرمایید کمی برایم ابهام داشت اینکه در یک جایی گفته شده:حیض جزء اذی محسوب شده و اذی هم به انسان فشار می آورد. مریضی هم اذی هست و زنان به عادت ماهانه مریضی می گویند. و خداوند به مریضان رخصت افطاری را در ماه رمضان داده است. اما می افزاید: وَأَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
    در جایی دیگر گفته شده :زن در ایام عادت ماهانه خود می تواند روزه بگیرد و می تواند افطار کند و بعدا قضا روزه را به جا آورد.
    این دو این مطلب را برایم تداعی کرد که شاید اگر روزه بگیرد هم باز باید قضایش را به جا آورد.
    در مورد بنده در 4 روزی که خونریزی کم است من بدون غسل کردن روزه میگیرم آیا درست است؟
    با سپاس

  • ببخشید امروز روز هفتم منه ولی من غسل و نیت روزه کردم ولی قبل از اذان ظهر متوجه لک شدم..باید به روزه ام ادامه بدم؟!

    • بله، خونریزی یا لکه بینی مانع عبادات نیست

  • سلام من دختر ١٣هستم يكساله پريودي من ده روزه است اما در اين ماه كه ماه رمضان است پانزده روز است كه بازهم خون دارم البته بعضي اوقات روز حالا نميدونم بايد نماز و روزه ام رو بگيرم يانه؟؟خواهش ميكنم راهنماييم كنيد

    • نماز را به هیج عنوان ترک نکنید اما روزه را می توانید اگر سخت است بعدا بگیرید

  • با سلام روزه هایی ک بر اثر عادت ماهانه غذا شده است را باید گرفت؟

  • سلام من 27 سال دارم و دارای یک دختر میباشم، از مدت 4 ماده بدینسو خونریزی دارم این خونریزی قسمی است که به مدت یک هفته توقف دارد و بعداٌ دوباره شروع میشود. 3 بار به ماهتخصص مراجعه کردم دارو گرفتم اما هیج اثر نداشت. سوال اینچا است که آیا روزه ام را بگیرم مجاز دارد و شیوه نماز خواندم چگونه باشد آیا غسل بگیرم در هر بار نماز و یا اینکه تنها به وضوع کردن اکتفا کنم؟

    • در بحث فوق هم ذکر گردیده روزه گرفتن زن حایض هیچ مشکلی ندارد میتوانید در وقت حیض تان روزه تان را بگیرید ونماز تان را ادا بکنید واینکه شما در مدت چهار ماه میشود خون میبینید این در کتب فقه حیض محسوب نمیشود این را نفاسه میگویند حیض حد اقلش 3 روز وحد اکثرش 10 روز مدت تعیین شده هست واینکه شما مدت چهار ماه میشود یک هفته تیر شده خون میبینید نه حیض محسوب میشود نه نفاس ممکن یک مریضی هست در وجود شما پیدا شده خداوند جل جلاله هر چه زودتر شفا ء عاجل برایتان نصیب بکند
      خلاصه شما روزه تان را بگیرید ونماز تان را ادا بکنید مجبور نیستید دهر نماز غسل بگیرید تنها وضو کا فی هست غسل در سه حالت واجب میباشد بعداز مباشرت جنسی ، بعداز احتلام وبعداز اینکه از حیض ویا از نفاس پا ک شدید این خونیکه شما میبینید قبلا هم گفتیم نه حیض محسوب میشود نه نفاس
      فلهذا گرفتن روزه وادا نمودن نماز بالای شما واجب میباشد این وجیبه دینی تان ترک نکنید حتما بجا بیارید

مارا از مدیای مجازی متوانید دنبال بکنید