دين وفطرت
مسأله رشوه

مسأله رشوه

 

مسأله رشوه
خداوند می فرماید: وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ [1]
و اموالتان را ميان خودتان به ناروا مخوريد و [به عنوان رشوه قسمتى از] آن را به قضات مدهيد تا بخشى از اموال مردم را به گناه بخوريد در حالى كه خودتان [هم خوب] مى دانيد  (
واژه “رشوه” از رشا گرفته شده به معنای ریسمان، طناب است که دلو را با آن می بندند که به آب برسند. [2]  رشوه طناب، حاکم دلو و رشوه دهنده مانند کسی است که طناب را به دلو وصل می کند تا به آب برسد که مال دیگر است و حقش نیست. رشوه با دو شرط محقق می شود:
1.    قصد به باطل خوردن مال دیگران داشته باشد؛
2.    برای رسیدن به حق دیگران به حاکم مال اعطا شود؛
مالی که به حاکم بعد از اتمام اعمل داده می شود، اگر دو شرط بالا را نداشته باشد، و نفعی در آن برای آینده نباشد، هدیه محسوب می شود. اگر فرد مؤظف بابت کاری که بخواهد انجام دهد، مالی را طلب کند برای او رشوه و ظلم است که باید تأدیب بشود. اما برای کسی که می خواهد به حقش برسد و به دیگری آسیبی نرساند، و اگر اضطراری باشد، دادن مال به حاکم گناه نیست. مثلا فردی بخواهد بنای بسازد و باید مدارک لازم را جمع کند، حتی اگر مضطر هم نباشد به موظف مالی اعطا کند که او سریعتر رخصت مورد نیاز را صادر کند، در این حال فرد موظف گناهکار است که کسی را وادار به پرداخت رشوه کرد، اما دهنده گناهکار نیست (البته به شرطی که حق دیگران در آن ضایع نشده باشد!) اما اگر رشوه را برای گرفتن حق دیگران داده باشد، مرتکب گناه شده و حرام است. در این حالت،  هم رشوه دهنده و هم رشوه گیرنده هر دو شریکند و کار حرام را انجام دادند.


[1] بقره 188؛
[2] تاج العروس للزبيدي شرح القاموس المحيط للفيروز الآبادي، مادة: رشو؛

نظریه ها

  • سلام علیکم.مساله رشوه عالی تبیین شد ممنون
    * میخواستم در مورد مساله ربا هم برام بیشتر توضیح بدید؟

  • بین کسب و کار انسان و رزق و روزی خدا چه رابطه ای وجود دارد؟ ( از نظر کمی و کیفی )

    • در قرآن کریم چنین آمده است:
      وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
      و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست
      برخی افراد بدون بلاش می توانند صاحب رزق شوند، اما در این صورت هیچ ثواب خاصل نخواهند کرد. مثلا کسی ارث می برد و یا هدیه می گیرد با این شکل صاحب مال می شود. اما انسان از آنجه که با تلاش خود برمیاورد، به عنوان آدم خوب یا بد شناخته می شود، یا ثواب یا گناه کسب می کند.

  • ایا خانه ای که رهن کرده ایم و بابت آن پول پیش داده ایم در حالکه هیچ اجاره ای مشخص نکرده ایم این ربا است؟

  • اگر شخص دهنده میداند که گیرنده کار دیگران را بابت کار او عقب بیندازد آیا گناه کرده است؟

مارا از مدیای مجازی متوانید دنبال بکنید