دين وفطرت

آیا در سوره نساء آیه 34 ضرب خانم هارا امر میکنند؟

ضرب وشتم زنان

به کلمه نشوز وضرب که در آیه 34 سوره نساء میبا شد در عادات ویا سنت  مردم که به کلمه نشوز سر کشی کردن وبه کلمه ضرب هم معنی زدن را داده اند . وبه احادیثی که هم  درین باره وارد شده این معنی را داده اند در نتیجه  این قناعت حاصل شده هست که  در دین اسلام برای مرد ضرب وشتم خانمش جایز میباشد .

خداوند جل جلاله در سوره نساء آیه 34 این چنین امر میکند  برای زوجه های تان که شما از نشوز آنها میتر سید نصیحت بکنید وقول شا یسته ورد بکنید واز بستر شان جدا شوید وآنها را به بستر شان ضرب بکنید

به خواطردرک کردن  معنی مراد این آیه کریمه با ید اول معنی کلمه نُشُوز وَضَرَبَ را فهمید.

نشُوز در لغت : در وقت رفتن به جایی از جای نشستن به نرمی بلند شدن هست[1]

ضَرَبَ در لغت: الضرب: إيقاع شيء على شيء . یعنی یک چیزی را با لای چیزی دیگروقوع کردن هست [2]  الوقوع: «ثبوت الشيء وسقوطه» ثابت کردن یک چیز ویا سقط آن هست.  در سنت وعنعنه مردم برای نشوز سرکشی کردن وبرای ضَرَبَ هم معنی شتم وزدن را  داده اند برای احادیث را جع به این موضوع  این چنین معنی داده اند در نتیجه قناعت این حاصل شده هست که  برای شوهر شتم ولت کردن خانمش جایز میباشد.

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا.

 مردان، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی، تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می پردازند؛ پس زنان شایسته و درست کار [با رعایت قوانین حق] فرمانبردار [و مطیع شوهر] ند [و] در برابر حقوقی که خدا [به نفع آنان برعهده شوهرانشان] نهاده است، در غیاب شوهر [حقوق و اسرار و اموال او را] حفظ می کنند. و زنانی که از سرکشی و نافرمانی آنان بیم دارید [در مرحله اول] پندشان دهید، و [در مرحله بعد] در خوابگاه ها از آنان دوری کنید، و [اگر اثر نبخشید] آنان را ضرب بکنید؛ پس اگر از شما اطاعت کردند برای آزار دادن آنان هیچ راهی مجویید؛ یقیناً خدا بلند مرتبه و بزرگ است.

نسبت به ما یان ترجمه این آیت اشتباهاتی زیاد دارد اما ما درین جا فقط  بالای ضرب وشتم زنان مسا عی خرج میدهیم. تر جمه صحیح این آیۀ کریمه چنین میباشد.

 مردان سرپرست زنانند به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى برترى داده و [نيز] به دليل آنكه از اموالشان خرج مى كنند پس زنان درستكار فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [براى آنان] حفظ كرده اسرار شان را حفظ مى كنند و زنانى را كه از جدا شدن  آنان بيم داريد [نخست] پندشان دهيد و [بعد] در خوابگاه ‏ها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را دران جا «خواب گاه شان»نگاه بكنيد پس اگر شما را اطاعت كردند [ديگر] بر آنها هيچ راهى [براى سرزنش] مجوييد كه خدا والاى بزرگ است. [3]

درین  آیۀ کریمه برای کلمه«  نشوز»  معنی سرکشی وبه کلمه «ضرب» هم معنی زدن را دادن هم به قرآن کریم وهم برخلاف تمامیت داخلی این آیه  هست.

خداوند جل جلاله در سوره روم آیۀ21 چنین میفرماید: وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ . ترجمه:  و از نشانه‏ هاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در اين [نعمت] براى مردمى كه مى‏ انديشند قطعا نشانه‏ هايى است . اگر تفکر شود درین آیۀ کریمه بالای دوستی بین زوجین بحث میکند فلهذا    روشن است که  ضرب و شتم، معکوس سقوط به عشق و رحمت بین زن و شوهر میباشد. از طرف دیگر خداوند جل جلاله انسان را به خا طر امتحان خلق کرده هست وبرای آن ویژه خلیفه گی را داده هست در سوره بقره آیۀ 30چنین میفرماید : وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ . ترجمه: و (به یاد آر) وقتی که پروردگارت فرشتگان را فرمود که من در زمین خلیفه‌ای خواهم گماشت، گفتند: آیا کسانی در زمین خواهی گماشت که در آن فساد کنند و خونها بریزند و حال آنکه ما خود تو را تسبیح و تقدیس می‌کنیم؟! خداوند فرمود: من چیزی (از اسرار خلقت بشر) می‌دانم که شما نمی‌دانید.

کلمه خلیفة به اضافه تاء مبا لغه   به کلمه  (خلیف)به  معنی  بسیار مخالفت کننده وبرایش مخالفین زیاد داشته باشد استفاده میشود. در عین وقت به معنی آمدن از پشت  کسی  ویا کسی را در پشت سرش  ترک بکند میاید . خداوند جل جلاله در سورۀ هود چنین میفر ماید:      

وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ. إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ ترجمه: و اگر پروردگار تو   یک ترجیح متفاوت میکرد  قطعا همه مردم را امت واحدى قرار مى‏ داد. در حالى كه پيوسته در اختلافند. مگر كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده و براى همين آنان را آفريده است و وعده پروردگارت [چنين] تحقق پذيرفته است [كه] البته جهنم را از جن و انس يكسره پر خواهم كرد. ( سورۀ هود آیۀ 118و119)

با توجه به ساختار مخالفت انسان امتحان سخت را  در بین خانواده اش میدهد خداوند جل جلاله نخستین خانواده کره زمین را که عبارت از آدم وحوا  علیهما الصلاة والسلام بود  که وقتیکه آنهارا از جنت که درانجا زیست میکردند بیرون میراند چنین ایقاظ کرده بود.

قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى

آن‌گاه خدا (به آدم و حوا) فرمود: اکنون از عالی رتبه بهشت فرود آیید که برخی از شما به حق با برخی دیگر چشم میبندد، پس اگر از جانب من برای شما راهنمایی بیاید آن هنگام هر که از راه من پیروی کند نه هرگز گمراه شود و نه شقی و بدبخت گردد.(سوره طه آیه 123)

مخالف بودن تنها در بین همسر وشهر نیست بلکه  تمام افراد خانواده به یکدیگر مخالف اند. هر یک از افراد خانوده به حق دیگر شان چشم دوخته سرکشی کردن شان ممکن هست. اگر کسی بخواهند خوشنود با شند پس مطابق این آیه کریمه عمل بکند.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ  

اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد در حقيقت برخى از همسران شما و فرزندان شما به حق شما چشم خواهیم دوخت در مقابل آنان با دقت با شید  و اگرتقصیر آنهارا نادیده گرفته  ببخشاييد و درگذريد و بيامرزيد به راستى خدا وند جل جلاله  آمرزنده مهربان است. (التغابن)  

کلمه ای را برایش” به حق شما چشم خواهیم دوخت”  معنی دادم کلمه عدُوُّ میباشد عدُوّ  معنی لغوی اش گذشتن از حد ومانع شدن به موافقت هست . نظر به آیات کریمه در بین خانواده  چشم دوختن زن وشوهربه حق یک دیگر شان وسرکشی نمودن شان معمولی هست  سر کشی کردن را فقط به خانم عطف نموده به کلمه نشوز معنی سرکشی نمودن به شوهر تعبیر نموده بعداز نصیحت شوهر  ودوری جستن آن  از  خانم  در بستر خواب با این همه خانم به راه امده اصلاح نشود  جایز دانست ضرب و شتم خانم مخالف آیات کریمه است. در عین زمان این معنی مخالف یک پارچگی آیات سوره 34 سوره نساء میباشد. زیرا بعداز کلمه  وَاضْرِبُوهُنَّ آنها را ضرب بکنید فان اطعنکم اگر ازشما اطاعت کردند میاید در لسان عربی معنی اطاعت یک عمل را از صدق قلب انجام دادن هست بعداز ضرب انجام دادن یک کار اطاعت نیست بلکه بزور میبا شد خداوند جل جلاله چنین میفر ماید.   

لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ  : در دين هيچ اجبارى نيست و راه از بيراهه بخوبى آشكار شده است پس هر كس به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد به يقين به دستاويزى استوار كه آن را گسستن نيست چنگ زده است و خداوند شنواى داناست (بقره 256) نشوز زن جدا شدن شان از شوهرش هست درین حالت کاری را شوهر باید انجام بدهد عقب ماندن آن درین قرارش هست به خواطر این باید شوهر همراه خانمش به نرمی وبه رفتار نیک حرف زده نگرانی هایش را از بین ببرد تا قانع شدن خا نم اش شوهر باید از بستر خواب دوری جوید به کلمه ضرب که در آیه 34 سوره نساء ( نگا ه کردن زن در خانه) معنی داده شد از همین خواطر هست.                         

  بسا  جای تاسف  هست که   قران کریم  برای خانم حق طلاق را داده هست واین را هیچ یک از مذاهب اعم از شیعه وسنی  قبول نکرده وتفاسیر هم در زیر تاسیر این مذاهب نوشته شده از همین خواطر حق اخذ طلاق زن را یک طرفه قبول نکرده وبه کلماتی که در آیه کریمه هست معنی درست ندادند  . سبب این همه اشتبا هات بزرگ درک نکردن علما اصول فهم قران کریم هست.

اصول فهم قرآن کریم ومعنی نشوز وضرب را که در آیات مختلف قران کریم میگزرد در نوشته های بعدی دنبال خواهیم کرد

 

 


        

      1  خلیل بن احمد «العین» نشز ينشز نشوزا وينشز لغة. ونشزَ ينشز، إذا زحف عن مجلسه فارتفع فويق ذلك

 

 

2خلیل بن احمد ماده الوقوع:  الوقوع: ثبوت الشيء وسقوطه

سوره نساء آیه 34.[3]

 

 

مارا از مدیای مجازی متوانید دنبال بکنید