دين وفطرت
آیا غیر  مسلمان از مسلمان ارث می‌برد؟

آیا غیر مسلمان از مسلمان ارث می‌برد؟

ارث مالی است که بعد از فوت شخصی باقی مانده و انتقال ما ترک به بازماندگان او می باشد. یعنی ما ترک که به وراث می رسد ارث می گویند.

کسی که شرایط ارث بردن را دارد، در صورتی ارث می برد که هیچ یک از موانع ارث در او وجود نداشته باشد  و او وارث حقیقی متوفی محسوب می شود و مسلمان یا غیر مسلمان بودن او فرقی ندارد.

آیات فراوانی در قرآن کریم، درباره ارث و سهمی که خویشاوندان از اموال میت دارند آمده است‌ و در هیچ یک از آن آیات بیان نشده است که  وارث حتما باید مسلمان باشد (مراجعه کنید: سوره نساء آیات 11،12،176)

خدای متعال در آیه ای که در باره  ازدواج مسلمانان با اهل کتاب نازل شده است اینچنین می فرماید:

الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ

“امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است و (بر شما حلال است ازدواج با) زنان پاكدامن از مسلمان و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب(آسمانى) به آنان داده شده به شرط آنكه مهرهايشان را به ايشان بدهيد در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست‏ خود بگيريد و هر كس در ايمان خود شك كند قطعا عملش تباه شده و در آخرت از زيانكاران است (مائده 5)

یکی از ادله و استدلال های دیگری که همسر غیر مسلمان از شوهر مسلمان ارث می برد آیه 12 سوره نساء است و  در آیه کلمه “همسرانتان” به ادیان آنها اشاره نمی کند.

“وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ…..”

“و نيمى از ميراث همسرانتان از آن شما (شوهران) است اگر آنان فرزندى نداشته باشند و اگر فرزندى داشته باشند يك چهارم ماترك آنان از آن شماست ،پس از انجام وصيتى كه بدان سفارش كرده‏ اند يا د ينى [كه بايد استثنا شود] و يك چهارم از ميراث شما براى آنان است اگر شما فرزندى نداشته باشيد و اگر فرزندى داشته باشيد يك هشتم براى ميراث شما از ايشان خواهد بود ..”

علاوه بر این صحابه معاذ بن جبل (  رض) در باره  ارث بین مسلمان و غیر مسلمان  از رسول الله (ص) نقل می کند که حضرت در این مورد می فرماید: ” الاسلام یزید ولاینقص (اسلام می افزاید و نمی کاهد)

در عین حال این روایت پیامبر(ص)  به نقل از  معاویه بن ابو سفیان ، مسروق، سعد بن مصیب، و شعبه با عبارت «الاسلام یزید ولاینقص » در کتب روایی نیز وارد شده است.

ولی بیشترین استناد فقهای مذاهب حنفی، شافعی، مالکی  در مساله ممنوعیت ارث بردن غیر مسلمان از مسلمان مبتنى بر روایاتى است كه در کتب احادیث وارد شده است و یکی از آنها این است:

” غیر مسلمان در هيچ حالی از مسلمان ارث نمی‏برد”  (بخاری –فرائض 25، مسلم –فرائض 23،)

نظریه ها

  • شیخ مفید در مقنعه در باب مواریث پیروان ادیان مختلف می نویسد: «اهل اسلام براساس روابط نسبی و سببی از خویشان کافر و مسلمان خود ارث می برد، ولی کافر در هیچ حالی از مسلمان ارث نمی برد. بنابراین، اگر شخصی یهودی یا نصرانی یا مجوسی یک پسر مسلمان و یک پسر غیرمسلمان داشته باشد، میراث او بر مذهب آل محمد (ص) برای پسر مسلمان است نه کافر. و اگر برادری مسلمان و پسری کافر داشته باشد، برادر مسلمان او موجب حجب پسر کافر از میراث پدر می شود و از او به میراث پدر سزاوارتر است. و دراین فرض، پسر کافر به سبب کفر خود، همچون پسری که در حیات پدرش مرده یا پسری که قاتل پدرش باشد و به سبب جنایت خود از ارث محروم شده باشد، به شمار می آید

  • در هیچ یک از آیات بیان نشده است که وارث حتما باید مسلمان باشد و گفته های شما طبق قران کریم نیست. منبع ما قران کریم است، به آیات زیر توجه فرمایید:

    از تو [در باره کلاله] فتوا مى‏طلبند بگو خدا در باره کلاله فتوا مى‏ دهد اگر مردى بمیرد و فرزندى نداشته باشد و خواهرى داشته باشد نصف میراث از آن اوست و آن [مرد نیز] از او ارث مى ‏برد اگر براى او [=خواهر] فرزندى نباشد پس اگر [ورثه فقط] دو خواهر باشند دو سوم میراث براى آن دو است و اگر [چند] خواهر و برادرند پس نصیب مرد مانند نصیب دو زن است‏ خدا براى شما توضیح مى‏ دهد تا مبادا گمراه شوید و خداوند به هر چیزى داناست (۴:۱۷۶)

    “و نیمى از میراث همسرانتان از آن شما (شوهران) است اگر آنان فرزندى نداشته باشند و اگر فرزندى داشته باشند یک چهارم ماترک آنان از آن شماست ،پس از انجام وصیتى که بدان سفارش کرده‏ اند یا د ینى [که باید استثنا شود] و یک چهارم از میراث شما براى آنان است اگر شما فرزندى نداشته باشید و اگر فرزندى داشته باشید یک هشتم براى میراث شما از ایشان خواهد بود .(۴:۱۲

مارا از مدیای مجازی متوانید دنبال بکنید