عرض سلام و ادب خدمت جناب استاد نهایت گرانقدر
استاد عزیز میخواهم که نظر خویش را در مورد تصوف بیان کنید.
ممنون از حضور گرمتان
پاسخ:
این بستگی دارد به آن که شما منظورتان از تصوف چه هست. اگر تصوف این است که برای زندگی کردن قرآن و سنت را هدف خود قرار داده و برای انتشار دین اسلام یک عده مردم دور هم جمع شوند، این کار بسیار پسندیده است و ما هم آن را قبول داریم. شیخی هم که اینجا وظیفه ارشاد را دارد، باید خودش الگو باشد. اما اگر این شیخ را در مکان بین خدا و بندگانش قرار می دهند، اورا یک وسیله دانسته از روح او مدد بجویند و از همت معنوی شیخ استفاده بشود زیاده روی محسوب می شود و ما هم مخالف این سلوک هستیم. خارج شدن از خط قرآن و سنت موجب می شود که ما آن را قبول نکنیم. هر کسی و با هر شهرتی هم باشد برای ما فرقی نمی کند.
اگر آنها پیروان مذهب حنفی، شافعی، مالکی، اشعری، ماتریدی … هم باشند همان ملاک برای مان باقیست( با کسی تعارفی نداریم). اگر در احادیث غیر متواتر تعارض یافته باشیم روی آن متوقف نمی شویم. آنها در خیلی از موارد خلاف آیات آشکار قرآن کریم عمل می کنند، ما هم در قبالش نمی توانیم ساکت باشیم. و الا چه طور روز قیامت جواب خداوند را بدهیم؟ کاش این ها را درک می کردند!
ممنونم استاد نهایت گرانقدر منظور شما در مورد این جمله “اورا یک وسیله دانسته از روح او مدد بجویند و از همت معنوی شیخ استفاده بشود” چیست؟
وسیله قرار دادن هر شخصی، وابستگی به او، یاری جستن از او، به گفته ی قرآن نمی تواند انسان را به جایی برساند و یا او را به خواسته ی خود برساند و هر کسی صرفاً بر اساس اعمال خود شخص سنجیده می شود. این حقیقت به کوتاه ترین و صریح ترین وجه ممکن در آیه ی ۳۹ سوره ی نجم بیان شده است:
وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
و نیز:
أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِیُقَرِّبُونا إِلَى اللَّهِ زُلْفى إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی ما هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی مَنْ هُوَ کاذِبٌ کَفَّار
[اى مردم] آگاه باشید که دین پاک توحیدى از آن خداوند است. کسانى که به غیر از خداوند سرپرست و صاحبانى براى خود قائل مى شوند، [چنین مى گویند:] «ما اینها را به این دلیل مى پرستیم که شفیع ما و واسطه ى نزدیکى ما به خداوندند.» خداوند در روز قیامت بین موحّدان و مشرکان در آنچه اختلاف دارند حکم مى فرماید.