دين وفطرت

آیاتی که فقه جنگ در اسلام را تشکیل می‌دهند

مشرکان مکه با رفتارهای خشن خود نسبت به پیامبر ما و مؤمنان، هیچ راهی جز هجرت به مدینه برای آنان باقی نگذاشتند. و چون خداوند متعال خواست که مکه برای پیامبر و مؤمنان باشد، در مدینه آیاتی را نازل فرمود که احکام جنگ را تنظیم می‌کرد، به شرح زیر:

﴿يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ، إِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ، وَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ﴾ (الأنفال 8/ 65)

“اي پيامبر! مومنان را تحريك به جنگ (با دشمن) كن، هر گاه بيست نفر با استقامت از شما باشند بر دويست نفر غلبه مي‏كنند و اگر صد نفر باشند بر هزار نفر از كساني كه كافر شدند پيروز مي‏گردند چرا كه آنها گروهي هستند كه نمي‏فهمند!”

﴿فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ، حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ، فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا، ذَلِكَ وَلَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ، وَلَكِنْ لِيَبْلُوَ بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ، وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ﴾ (محمد 47- 4)

“هنگامي كه با كافران در ميدان جنگ رو به رو مي‏شويد گردنهايشان را بزنيد، و همچنان ادامه دهيد تا به اندازه كافي دشمن را درهم بكوبيد، در اين هنگام اسيران را محكم ببنديد، سپس يا بر آنها منت گذاريد (و آزادشان كنيد) يا در برابر آزادي از آنها فديه بگيريد، و اين وضع همچنان ادامه يابد تا جنگ بار سنگين خود را بر زمين نهد، برنامه اين است، و هر گاه خدا مي‏خواست خودش آنها را مجازات مي‏كرد، اما مي‏خواهد بعضي از شما را با بعضي ديگر بيازمايد، و كساني كه در راه خدا كشته شدند خداوند هرگز اعمالشان را نابود نمي‏كند.”

﴿يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ. وَمَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ، وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ﴾ (الأنفال 8/ 15- 16)

“اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد هنگامي كه با انبوه كافران در ميدان نبرد روبرو شويد به آنها پشت نكنيد. و هر كس در آن هنگام به آنها پشت كند – مگر در صورتي كه هدفش ‍ كناره گيري از ميدان براي حمله مجدد و يا به قصد پيوستن به گروهي (از مجاهدان) بوده باشد – (چنين كسي) گرفتار غضب پروردگار خواهد شد و ماواي او جهنم و چه بد جايگاهي است”

﴿فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ﴾ (الأنفال 8/ 57)

“اگر آنها را در (ميدان) جنگ بيابي آنچنان به آنها حمله كن كه جمعيتهائي كه پشت سر آنها هستند پراكنده شوند، شايد متذكر گردند (و عبرت گيرند)”

و این‌گونه بود آن مقدرات و قواعد مربوط به جنگ، که تا روز قیامت نافذ و جاری هستند. و اگر مسلمانان امروز به این قواعد پایبند نباشند، در هر نبردی که وارد شوند، شکست خواهند خورد.

ما را در فضای مجازی دنبال کنید