این سؤال از جمله پرسش‌هایی است که هنگام تأمل در روش‌شناسی قرآنی به‌طور گسترده مطرح می‌شود. پاسخ این پرسش در فهم نقش قرآن و رابطه آن با وظیفه پیامبر به‌عنوان مبلغ کتاب، آموزگار حکمت و الگوی عملی نهفته است:
بله، قرآن همان‌گونه که نازل‌کننده‌اش (خداوند متعال) توصیف کرده، چنین است:
﴿وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ﴾ [نحل: ۸۹]
«و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم تا روشنگر همه چیز باشد.»
اما روشنگری در اینجا الزاماً به‌معنای بیان تفصیلی و مستقیم در همه مسائل نیست، بلکه بیان کلی و بنیادینی است که حجت را تمام می‌کند و به عنوان اصل در مسئله قرار می‌گیرد. همچنین این تبیین ممکن است با ارجاع به اجرای عملی پیامبر اکرم (ص) به عنوان الگوی نیکو برای مؤمنان در عمل به وحی انجام شود.
از لوازم تبلیغ وحی، اجرای آن در میان مردم و حکم کردن بر اساس آن است. خداوند متعال به پیامبر خود فرمان می‌دهد که:
﴿وَأَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ…﴾ [مائده: ۴۹] «و در میانشان بر پایه آنچه خدا نازل کرده حکم کن و از هوس‌هایشان پیروی مکن…»
پیامبر گرامی اسلام (ص) وحی را در میان مردم زمان خود اجرا کرد و در عمل به آن، الگوی نیکی بود؛ همان‌گونه که خداوند می‌فرماید:
﴿لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ…﴾ [احزاب: ۲۱]
«مسلماً برای شما در رسول خدا الگوی نیکویی است…»
الگو بودن در عمل تحقق می‌یابد، نه صرفاً با رساندن متن. از اینجاست که وظیفه کامل پیامبر را درمی‌یابیم؛ یعنی تبلیغ و اجرا. بنابراین اهمیت توجه به جزئیاتی که از پیامبر گرامی اسلام در مورد عباداتی که قرآن آن‌ها را تشریع کرده و اصول و ارکان آن‌ها را مشخص ساخته، آشکار می‌شود.
