۷. سورهٔ اعراف
در مکه نازل شده است. ۲۰۶ آیه است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
المص ﴿۱﴾
۱-الف، لام، میم، صاد.
كِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۲﴾
۲- [این] کتابی است که به سوی تو نازل شده -پس نباید در سینه ات از آن تنگی/فشاری باشد- تا با آن مردم را هشدار/بیم دهی و هم یادآوری و پندی باشد برای مؤمنان.
اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ ﴿۳﴾
۳- از آنچه پیروی کنید که از سوی پروردگارتان بر شما نازل/فرو فرستاده شده و از دوستانی/یارانی جز او پیروی نکنید چه اندک یادآوری می‌کنید/تذکر می‌یابید.
وَكَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ ﴿۴﴾
۴- و چه بسا شهرهایی/آبادی‌هایی که [مردم] آن را نابود/هلاک کردیم پس خشم/عذاب ما هنگام خواب شبانگاه‌شان فرا رسید یا هنگامی که آنان در خواب نیمروزی غنوده/خفته بودند.
فَمَا كَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا إِلَّا أَنْ قَالُوا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿۵﴾
۵- پس چون خشم/عذاب ما بر آنان فرارسید زاری شان/گفتارشان جز این نبود که گفتند همانا ما ستمکار بودیم.
فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ ﴿۶﴾
۶- پس بیگمان از کسانی که [فرستادگان/رسولان] به ایشان فرستاده شدند خواهیم پرسید و از فرستاده شدگان/رسولان نیز بیگمان خواهیم پرسید.
فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ ﴿۷﴾
۷- پس بیگمان [آنچه را شده بود]ما از روی آگاهی/دانش به آنان بازگو خواهیم کرد و ما هیچ گاه غائب/دور نیستیم/نبوده ایم.
وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۸﴾
۸- و سنجش [کردارها/اعمال] در آن روز [همان]حق/درستی است. پس هر کس که سنجه‌هایش (کردارش) سنگینی کند پس چنین کسانی همانا رستگارانند.
وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ ﴿۹﴾
۹- و هر کس که سنجه‌هایش (کردارش) سبکی کند پس چنین کسانی همانانی اند که خود را باخته اند/گم کرده اند بدان سبب که [با انکار خود] به آیات ما ستم می‌کردند.
وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ ﴿۱۰﴾
۱۰- و همانا شما را در زمین توانمند کردیم و برای شما در آن ابزار/اسباب زندگی نهادیم، چه اندک سپاس می‌گزارید/کارتان را درست انجام می‌دهید.
وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ ﴿۱۱﴾
۱۱- و همانا شما (پدرتان آدم) را آفریدیم سپس نگارگری/پیکر بندی کردیم آن گاه به فرشتگان گفتیم که به آدم سجده کنید/در برابر آدم با احترام بایستید/گرامی و بزرگش دارید. پس همه سجده کردند جز ابلیس. او از سجده کنندگان نبود.
قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ ﴿۱۲﴾
۱۲- [خداوند] به او فرمود: چه چیزی تو را بازداشت از این که سجده کنی آنگاه که فرمانت دادم؟ [ابلیس] گفت: من از او بهترم، [زیرا] مرا از آتش آفریدی و او را از گل آفریدی.
قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ ﴿۱۳﴾
۱۳- [خداوند] فرمود: پس از این جا (ملأ اعلا) پایین برو پس تو را نرسد که در این جا بزرگی فروشی/گردنفرازی کنی پس بیرون شو که بیگمان تو از فرومایگانی.
قَالَ أَنْظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿۱۴﴾
۱۴- [ابلیس] گفت: مرا درنگ بده (زنده بدار) تا روزی که [مردم] برانگیخته می‌شوند.
قَالَ إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ ﴿۱۵﴾
۱۵- [خداوند] فرمود: همانا تو از درنگ داده شدگانی/ مهلت [زندگی] داده شدگانی.
قَالَ فَبِمَا أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَقِيمَ ﴿۱۶﴾
۱۶- [ابلیس] گفت: پس از آن رو که گمراهم/بی بهره ام/ نومیدم ساختی همانا برای [کمین] آنها بر سر راه راست تو می‌نشینم.
ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ ﴿۱۷﴾
۱۷- سپس از پیش روی شان و از پشت سرشان و از پهلوهای راست شان و از پهلوهای چپ شان بر آنها در می‌آیم [و آنها را به وسوسه می‌افکنم] و بیشترشان را حقگزار/سپاسگزار نخواهی یافت.
قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَدْحُورًا لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۱۸﴾
۱۸- [خداوند] فرمود: خوارشده و رانده شده از آن جا بیرون رو، که هر کس از آنان پیروی ات کند دوزخ را از همه شما پر خواهم کرد.
وَيَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۹﴾
۱۹- و ای آدم تو و جفتت/همسرت در بهشت آرام گیرید، پس بخورید از هر جا که خواستید و نزدیک نشوید به این درخت که از ستمگران/نا درستکاران خواهید بود.
فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ ﴿۲۰﴾
۲۰- پس شیطان آنان را به وسوسه/بد اندیشی انداخت تا بر آنان آشکار سازد آنچه را که [با لباس] پوشیده بود از تن‌شان/شرمگاهشان و گفت: بازنداشته شما را پروردگارتان از این درخت مگر برای آنکه مبادا فرشتگانی گردید یا از جاودانگان گردید.
وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ ﴿۲۱﴾
۲۱- و برای آنان سوگند یاد کرد که بیگمان من برای شما از خیرخواهان/خیراندیشان/دلسوزان هستم.
فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَنْ تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۲۲﴾
۲۲- پس آن دو را با فریبی فروکشانید/به گناه واداشت؛ پس چون از آن درخت چشیدند [زشتی‌های]تن‌شان/شرمگاهشان برای شان نمایان شد و آغاز کردند بر خود بچسبانند از برگ درختان بهشت؛ و پروردگارشان آنان را آواز داد که آیا باز نداشتم شما را از این درخت و نگفتم به شما که بیگمان شیطان برای شما دشمنی است آشکار؟!
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ ﴿۲۳﴾
۲۳- گفتند: پروردگارا ما به خویشتن ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما مهر نورزی به راستی از زیانکاران باشیم.
قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ ﴿۲۴﴾
۲۴- [خداوند] فرمود: فرود آیید [هر سه] هریکی تان دشمن دیگری و برای شماست در زمین جایی و ابزاری برای زندگی تا هنگامی.
قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ ﴿۲۵﴾
۲۵- [خداوند] فرمود: در آن زندگی می‌کنید و در آن می‌میرید و [دوباره زنده شده] از آن بیرون آورده می‌شوید.
يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿۲۶﴾
۲۶- ای فرزندان آدم ما بر شما لباسی/پوشاکی فرو فروستادیم که [زشتی‌های]تن‌تان/شرمگاهتان را می‌پوشاند و زیوری/آرایشی است؛ و لباس تقوا/لباس نگهدارنده [البته] آن بهتر است. آن از نشانه‌های خداوند است تا یادآوری کنند/تذکر یابند.
يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۲۷﴾
۲۷- ای فرزندان آدم، نشود که شیطان بفریبد شما را چنان که پدر و مادرتان را از بهشت بیرون راند در گاهی که تن پوششان/لباسشان را از آنان بر می‌کند تا [زشتی‌های]تن‌شان/شرمگاهشان را به آنها بنمایاند. همانا می‌بیند شما را او و گروهش، از جایی که شما آنها را نمی‌بینید. بیگمان ما شیطانها را دوست نزدیک/سرپرست ساخته ایم برای کسانی که ایمان/باور ندارند.
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۲۸﴾
۲۸- و چون کار زشتی/ناپسندی کنند گویند پدران خود را بر [انجام] این کار یافته ایم و خداوند ما را به [انجام] آن دستور داده است! بگو: بیگمان خداوند به کار زشت/ناپسند فرمان نمی‌دهد؛ آیا چیزی را بر خداوند به دروغ می‌گویید که خود نمی‌دانید؟!
قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ ﴿۲۹﴾
۲۹- بگو: پروردگارم به دادگری/میانه روی دستور داده است؛ و روی خود را در هر نماز/نمازگاهی به سوی او بدارید و او را بخوانید در حالی که/ به گونه ای که دین را برای او ویژه دارید؛ همان‌گونه که شما را [در آغاز] آفرید [به خاک] باز خواهید گشت.
فَرِيقًا هَدَى وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۳۰﴾
۳۰- [خداوند] گروهی [از مردم] را ره نموده و گروهی را هم [گمراه کرد] که گمراهی سزا گشته است بر آنان. بیگمان آنان شیاطین را به جای خداوند دوست نزدیک/سرپرست خود گرفته اند و پندارند که رهیافتگان اند.
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿۳۱﴾
۳۱- ای فرزندان آدم در هر نماز/نمازگاهی پیرایه/تن پوش خود را بر گیرید/بپوشید، و بخورید و بنوشید و زیاده روی/گزافگری/اسراف نکنید که بیگمان او زیاده روی کنندگان/گزافگران/اسراف کنندگان را دوست ندارد.
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿۳۲﴾
۳۲- بگو: چه کسی حرام/ناروا کرده است زینت/زیور/پیرایهٔ خداوند را که برای بندگانش برون آورده و روزی‌های پاکیزه را؟! بگو: اینها در روز قیامت/رستاخیز ویژه/دربست برای کسانی است که ایمان آورده اند در زندگی دنیا. این چنین ما آیات/نشانه‌ها را به گستردگی روشن می‌سازیم برای مردمی/گروهی که می‌دانند.
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۳۳﴾
۳۳- بگو: جز این نیست که پروردگارم کارهای زشت/ناپسند از آشکار و نهان را حرام/ناروا کرده و نیز گناه/رفتار ناشایست و ستم و سرکشی به ناحق را و این که چیزی را شریک خداوند بدانید که هیچ دلیلی/گواهی بر آن فرو نفرستاده است و این که [به دروغ] چیزی را بر خدا بگویید که خود نمی‌دانید.
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ﴿۳۴﴾
۳۴- و هر امتی/گروهی را سرآمدی/اجلی است پس چون سرآمدشان/اجلشان فرارسد ساعتی باز پس نمى‌مانند و پيش نمى‌افتند.
يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۳۵﴾
۳۵- ای فرزندان آدم چون شما را رسولانی/فرستادگانی از میانتان آمدند که آیات مرا بر شما بازگو می‌کردند پس[به آنها ایمان آورید و] آنانی که پروا پیشه کنند و شایسته شوند/کار شایسته کنند پس نه بیمی بر آنان هست و نه آنان اندوهگین شوند.
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۳۶﴾
۳۶- و کسانی که آیات/نشانه‌های ما را دروغ شمردند و از [پذیرش] آنها سرتافتند/گردنفرازی کردند آنان اهل دوزخند. آنان در آن جاودانند.
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُولَئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُمْ مِنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَيْنَ مَا كُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ ﴿۳۷﴾
۳۷- پس کیست ستمکارتر از آن کس که بر خداوند دروغ بافته یا آیات او را دروغ شمرده است؟! آنان اند که به ایشان بهرهٔ [نوشته شده] شان از این کتاب می‌رسد تا آنگاه که فرستادگان ما/فرشتگان مرگ به سوی آنها آیند تا جانشان را بگیرند؛ گویند: کجایند آنهایی که به جای خداوند [به پرستش] می‌خواندید؟! گویند: از دید ما ناپدید شدند؛ و بر خود گواهی دهند که آنان کافر بوده اند.
قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِي النَّارِ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيهَا جَمِيعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلَكِنْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿۳۸﴾
۳۸- [خداوند] گوید: شما هم در گروه‌هایی/امتهایی از پریان/جنیان و انسان‌ها که پیش از شما گذشتند به آن آتش (دوزخ) در آیید. هرگاه گروهی در آید همکیش خود را لعنت/نفرین کند تا چون همگی به یکدیگر رسند/ گرد آیند در آن؛ پسینیان/پیروان دربارهٔ پیشینان/پیشوایان خود گویند: پروردگارا اینان ما را گمراه ساختند. پس آنان را عذابی دو چندان از این آتش بده. [خداوند] می‌فرماید: برای هر کدامتان دو چندان است ولی نمی‌دانید.
وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ ﴿۳۹﴾
۳۹- و پیشینیان/پیشوایان شان به پسینیان/پیروان خود گویند: پس شما را بر ما هیچ برتری نیست پس شما هم این عذاب را بچشید به کیفر آن چه می‌کردید.
إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ ﴿۴۰﴾
۴۰- بیگمان آنانی که آیات/نشانه‌های ما را دروغ شمردند و از [پذیرش] آنها سرتافتند/گردنفرازی کردند باز نگردد درهای آسمان برای آنان و در نیایند به بهشت تا آن که در آید طناب کشتی/شتر در سوراخ سوزن و این چنین سزا/کیفر می‌دهیم مجرمان را.
لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ ﴿۴۱﴾
۴۱- برای آنان از دوزخ بستری/زیراندازی و از بالای شان رواندازهایی باشد و این چنین کیفر/سزا می دهیم ستمکاران را.
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۴۲﴾
۴۲- و [اما] آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند؛ هیچکس را جز به اندازهٔ توانش بار نمی‌کنیم/تکلیف نمی‌دهیم آنان اهل بهشتند آنان در آن جاودانند.
وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۴۳﴾
۴۳- و بیرون کشیم هرگونه دشمنی/کینه ای که در دلهای/سینه‌های آنان است. از زیر/پایین/فرودست آنان جویبارها روان شود. و گویند: سپاس خداوندی را که ما را به این جا راه نمود و نبودیم که خود راه یابیم اگر نه آن بود که خداوند ما را راه نمود. همانا رسولان/فرستادگان پروردگارمان حق/حقیقت را آوردند و آنان آواز/بانگ/ندا داده شدند که این بهشت به شما به ارث/پس افکند داده شده به پاداش آن چه می‌کردید.
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ ﴿۴۴﴾
۴۴- و اهل بهشت اهل آن آتش/دوزخ را بانگ دهند که ما آنچه را پروردگارمان به ما نوید/وعده داده بود راست/درست یافتیم، پس آیا شما نیز آنچه را پروردگارتان نوید/وعده داده بود راست/درست یافتید؟ گویند: آری. پس آواز دهنده ای در میان آنان آواز دهد که نفرین/لعنت خداوند بر ستمکاران باد.
الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُمْ بِالْآخِرَةِ كَافِرُونَ ﴿۴۵﴾
۴۵- آنان که از راه خداوند باز می‌داشتند و آن را کج/ناراست می‌جستند و آنان به سرای واپسین کافر بودند.
وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ ﴿۴۶﴾
۴۶- و میان آن دو گروه پرده ای [دیوار گونه] است، و بر اعراف/بلندی‌های دیوار مردانی/اشخاصی هستند که هر گروه را به نشانیشان می‌شناسند و بانگ/آواز می‌دهند بهشتیان را که سلام بر شما؛ [بهشتیانی] که هنوز به آن (بهشت) درنیامده اند و آنان چشم امید آن دارند.
وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿۴۷﴾
۴۷- و چون دیدگانشان(کسانی که امید رفتن به بهشت دارند) به سوی دوزخیان گردانده شود گویند: پروردگارا ما را [همراه] نگردان با گروه/قوم ستمگران.
وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا يَعْرِفُونَهُمْ بِسِيمَاهُمْ قَالُوا مَا أَغْنَى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ ﴿۴۸﴾
۴۸- و اعرافیان مردانی/اشخاصی [از دوزخیان] را که آنان را به نشانیشان می‌شناسند آواز/بانگ داده گویند: دیدید که گروه شما/گردآوری دارایی شما و آن گردنفرازی که می‌کردید هیچ سودی به شما نکرد!
أَهَؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿۴۹﴾
۴۹- [و با نشان دادن بهشتیان گویند:] آیا اینان همان کسانی اند که سوگند یاد می‌کردید خداوند آنان را به هیچ رحمتی/بخششی نمی‌رساند؟ [و به بهشتیان چنین گویند:] اینک به بهشت درآیید. دیگر نه بیمی بر شما هست و نه اندوهگین شوید.
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِينَ ﴿۵۰﴾
۵۰- و اهل آتش/دوزخ، اهل بهشت را آواز/بانگ دهند که از آن آب یا از آنچه خدوند روزی شما کرده بر ما فروریزید؛ [اهل بهشت]گویند: خداوند این دو را حرام کرده است بر کافران.
الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ نَنْسَاهُمْ كَمَا نَسُوا لِقَاءَ يَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿۵۱﴾
۵۱- آنان که دین خود را به سرگرمی و بازی گرفتند و زندگی دنیا آنان را فریفت. پس امروز ما آنان را فراموش کنیم چنان که آنان دیدار این روزشان را فراموش کردند و آنچنان که آیات ما را انکار می‌ورزیدند/باور نداشتند.
وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿۵۲﴾
۵۲- و همانا برای آنان کتابی دادیم/آوردیم که آن را از روی دانشی [وسیع] به گستردگی روشن ساختیم که هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان آورند.
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُ يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ يَقُولُ الَّذِينَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ فَيَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۵۳﴾
۵۳- آیا [اینان] جز تأویل/سرانجام آن را انتظار می‌برند/چشم دارند؟! روزی که تأویل/سرانجام آن فرارسد کسانی که پیش از آن، آن را فراموش کرده بودند گویند: راستی که فرستادگان/رسولان پروردگار ما حق را آوردند پس آیا ما را شفیعانی/همراهانی هست که پس شفاعت/همراهی کنند ما را؟ یا باز گرداننده شویم [به دنیا] پس تا کاری کنیم جز آنچه می‌کردیم؟! راستی که خود را باخته اند/گم کرده اند و برفت از دستشان/ ناپدید گشت از دیدشان آن چه به دروغ می‌بافتند آنچه فرا می بافتند (شریکانشان).
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿۵۴﴾
۵۴- بیگمان پروردگار شما همان خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر عرش/تخت فرمانروایی قرار گرفت؛ شب را بر روز می پوشاند که شتابان آن را می‌جوید و خورشید و ماه و ستارگان را مسخر فرمان خود/رام و فرمانبردار خود آفرید؛ آگاه باشید که آفرینش و فرمایش/تدبیر از آن اوست، سودمند و پربرکت است خداوندپروردگار/صاحب همه جهانیان.
ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۵۵﴾
۵۵- پروردگارتان را با زاری و پنهانی بخوانید، بیگمان او از اندازه گذرندگان را دوست ندارد.
وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ ﴿۵۶﴾
۵۶- و فساد/تباهی نکنید در زمین پس از اصلاح آن [از سوی خداوند] و بخوانید او را از روی بیم [از عذابش] و امید [به رحمتش] بیگمان رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُ يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ يَقُولُ الَّذِينَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ فَيَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۵۳﴾
۵۳- آیا [اینان] جز تأویل/سرانجام آن را انتظار می‌برند/چشم دارند؟! روزی که تأویل/سرانجام آن فرارسد کسانی که پیش از آن، آن را فراموش کرده بودند گویند: راستی که فرستادگان/رسولان پروردگار ما حق را آوردند پس آیا ما را شفیعانی/همراهانی هست که پس شفاعت/همراهی کنند ما را؟ یا باز گرداننده شویم [به دنیا] پس تا کاری کنیم جز آنچه می‌کردیم؟! راستی که خود را باخته اند/گم کرده اند و برفت از دستشان/ ناپدید گشت از دیدشان آن چه به دروغ می‌بافتند آنچه فرا می بافتند (شریکانشان).
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿۵۴﴾
۵۴- بیگمان پروردگار شما همان خداوندی است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر عرش/تخت فرمانروایی قرار گرفت؛ شب را بر روز می پوشاند که شتابان آن را می‌جوید و خورشید و ماه و ستارگان را مسخر فرمان خود/رام و فرمانبردار خود آفرید؛ آگاه باشید که آفرینش و فرمایش/تدبیر از آن اوست، سودمند و پربرکت است خداوندپروردگار/صاحب همه جهانیان.
ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۵۵﴾
۵۵- پروردگارتان را با زاری و پنهانی بخوانید، بیگمان او از اندازه گذرندگان را دوست ندارد.
وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ ﴿۵۶﴾
۵۶- و فساد/تباهی نکنید در زمین پس از اصلاح آن [از سوی خداوند] و بخوانید او را از روی بیم [از عذابش] و امید [به رحمتش] بیگمان رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.
وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿۵۷﴾
۵۷- و اوست آن که بادها را پیشاپیش رحمت خود (پیش از باران) مژده رسان می‌فرستد تا چون ابرهایی سنگین/پربار/باران دار را بردارد آنها را به سوی سرزمینی مرده/خشک برانیم پس آنگاه با آن، آب [باران] را به آنجا فروباریم پس با آن از هر گونه میوه ای/محصولی بیرون آوریم. این گونه [از دل خاک] مردگان را نیز بیرون می‌آوریم؛ تا یادآوری کنید/تذکر یابید.
وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ ﴿۵۸﴾
۵۸- و سرزمین پاک گیاهش به اذن پروردگارش [پاکیزه و بالنده] بیرون می‌شود، و سرزمینی که ناپاک/شوره‌زار است [گیاهش] بیرون نمی‌آید جز هرزه/تنک. این‌چنین/این‌گونه آیات/نشانه‌های خود را گونه گونه می‌گردانیم/روشن می‌کنیم برای مردمی/گروهی که سپاس می‌گزارند.
لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿۵۹﴾
۵۹- همانا ما نوح را به سوی قومش/مردمش فرستادیم. پس گفت: ای قوم/مردم من! خداوند را بپرستید؛ نیست شما را جز او الاهی/معبودی. من بر شما بیم دارم از عذاب روزی بزرگ.
قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۶۰﴾
۶۰- بزرگان/سران قومش/مردمش گفتند: راستی ما تو را در گمراهی آشکاری می‌بینیم.
قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي ضَلَالَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۶۱﴾
۶۱- [نوح] گفت: ای قوم/گروه من هیچ/کمترین گمراهی در من نیست، بلکه من رسولی/فرستاده ای هستم از سوی پروردگار جهانیان.
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنْصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۶۲﴾
۶۲- که به شما می‌رسانم پیامهای پروردگارم را و برای شما اندرز/پند می‌دهم/خیرخواهی می‌کنم و از سوی خداوند چیزهایی می‌دانم که شما نمی‌دانید.
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۶۳﴾
۶۳- و آیا شگفت داشتید از این که شما را ذکری/یاد و پندی از سوی پروردگارتان بر [زبان] مردی از خودتان آمده تا هشدارتان دهد و تا [در پرتو دستورش] پروا پیشه کنید/از اشتباهات بپرهیزید و باشد که درخور رحمت شوید؟!
فَكَذَّبُوهُ فَأَنْجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا عَمِينَ ﴿۶۴﴾
۶۴- پس او را تکذیب نمودند/دروغگو شمردند پس ما رهانیدیم او را و کسانی را که با او در کشتی بودند و غرق نمودیم کسانی را که آیات ما را تکذیب کردند/دروغ شمردند، بیگمان که آنان مردمی/گروهی کوردل بودند.
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿۶۵﴾
۶۵- و به سوی قوم/گروه عاد برادرشان هود [را فرستادیم] گفت: ای قوم/مردم من! خداوند را بپرستید؛ نیست شما را الاهی/معبودی جز او، آیا [از انجام اشتباهات/زشتی‌ها]پروا نمی‌کنید/نمی‌پرهیزید؟!
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿۶۶﴾
۶۶- همان بزرگان/سرانی که کفر وزیده بودند از قومش/مردمش گفتند: راستی که ما تو را در سفاهت/نابخردی می‌بینیم و به راستی از دروغگویان می‌پنداریمت.
قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي سَفَاهَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۶۷﴾
۶۷- [هود] گفت: ای قوم/گروه من هیچ سفاهتی/نابخردی در من نیست، بلکه من رسولی/فرستاده ای هستم از سوی پروردگار جهانیان.
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ ﴿۶۸﴾
۶۸- که به شما می‌رسانم پیامهای پروردگارم را و من برای شما اندرزگویی/پنددهی/خیرخواهی هستم امین/درستکار/راستین.
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۶۹﴾
۶۹- و آیا شگفت داشتید از این که شما را ذکری/یاد و پندی از سوی پروردگارتان بر [زبان] مردی از خودتان آمده تا هشدارتان دهد و به یاد آورید که شما را جایگزینانی/جانشینانی ساخت از پس قوم/گروه نوح و افزونی داد شما را در آفرینش/در میان مردم از نگاه گستردگی/نیرو. پس به یاد آورید نعمتهای خداوند را، تا شما رستگار شوید.
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۷۰﴾
۷۰- گفتند: آیا نزد ما آمده ای تا ما تنها خداوند را به یگانگی بپرستیم و واگذاریم آنچه را که پدرانمان می‌پرستیدند؟! پس بیاور بر ما آنچه از عذاب خداوند به ما وعده می‌دهی اگر از راستگویانی.
قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ ﴿۷۱﴾
۷۱- [هود] گفت: بیگمان پلیدی [کفر] و خشمی از پروردگارتان بر شما فرود آمده است/واقع گشته است؛ آیا با من دربارهٔ نام هایی کشمکش/ستیز می‌کنید که شما و پدرانتان نهاده اید و خداوند هیچ دلیلی دربارهٔ آنها نفرستاده است؟ پس چشم به راه/در انتظار باشید که من هم با شما از چشم به راهانم/منتظرانم.
فَأَنْجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ ﴿۷۲﴾
۷۲- پس او را و کسانی را که با او بودند رهانیدیم/ نجات دادیم به رحمتی از سوی خود؛ و بریدیم/برانداختیم دنبالهٔ کسانی را که دروغ شمردند/تکذیب کردند آیات ما را و آنان مؤمن/باورمند نبودند.
