۸. سورهٔ انفال
در مدینه نازل شده است. ۷۵ آیه است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۱﴾
۱-می‌پرسند از تو دربارهٔ انفال/غنائم و بهره‌های جنگی و دارایی‌های عمومی؛ بگو انفال از آن خداوند و رسول/فرستادهٔ اوست. پس پروا کنید از خداوند و صلح/سازش بیاورید میان خویش و فرمان برید خداوند و رسول/فرستادهٔ او را اگر مؤمن/باورمند هستید.
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿۲﴾
۲- مؤمنان/باورمندان تنها آنانی هستند که چون یاد خداوند شود دلهاشان بهراسد/بلرزد و چون خوانده شود بر آنان آیات او بیفزاید بر ایمانشان/باورشان و بر پروردگار خود توکل میکنند/به پروردگار خویش واگذارند کار خویش را.
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ ﴿۳﴾
۳- همانان که [درست و همیشه] به پا می‌دارند نماز را و از آن چه روزی دادیم آنان را [از دارایی و دانش و توانایی] انفاق/در راه خیر خرج میکنند/به دیگران می‌بخشند.
أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿۴﴾
۴- آنانند همان مؤمنان/باورمندان به راستی؛ ایشان را درجاتی/پله‌هایی/برتری است در نزد پروردگارشان و آمرزشی است و رزقی/روزیی است گران ارج.
كَمَا أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ فَرِيقًا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكَارِهُونَ ﴿۵﴾
۵- همان گونه که بیرون آورد تو را پروردگارت از خانه ات به [خاطر] آن حق/حقیقت (برای جنگ بدر) و همانا که گروهی از مؤمنان ناخشنود بودند.
يُجَادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَمَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَهُمْ يَنْظُرُونَ ﴿۶﴾
۶- [ این گروه از مؤمنان] می‌ستیزند با تو دربارهٔ آن حق پس از آن که روشن شده بود [و چنان ترس و بیم آنان را گرفته بود] که گویی رانده می‌شوند به سوی مرگ و خود می‌نگرند.
وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَيُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ ﴿۷﴾
۷- و [یاد آرید] آنگاه که وعده/نوید می‌داد خداوند شما را به یکی از آن دو گروه (کاروان تجاری قریش یا سپاه جنگی آنها) که شما را خواهد بود و شما دوست می‌داشتید که آن گروه بی سلاح/بی‌ساز و برگ (کاروان تجاری) شما را باشد و خداوند می‌خواست که آن حق را با سخنان/آیات خود (وعدهٔ پیروزی اسلام) و براندازد دنبالهٔ کافران را.
لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ ﴿۸﴾
۸- [آری] تا پا برجا/درست و راست بدارد آن حق را (وعدهٔ پیروزی اسلام) و ناچیز/بیهوده/نابود کند باطل را و گرچه خوش ندارند تبهکاران.
إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ ﴿۹﴾
۹- آن گاه (روز بدر) که [از بیم و وحشت جنگ] از پروردگارتان یاری می‌خواستید و او [خواستهٔ] شما را پاسخ داد که بی‌گمان من یاری رساننده ام شما را با هزاری/هزار هزار از فرشتگان (جمعاً سه هزار فرشته) پشت سر هم فرود آیندگان.
وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۱۰﴾
۱۰- و نگرداند خداوند آن را جز مژده ای [برای شما]، و تا آن که بیارامد به آن دلهاتان. و جز این نیست که یاری تنها از نزد خداوند است. بی‌گمان خداوند پیروزمند و حکیم/درست کردار است.
إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَيُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ ﴿۱۱﴾
۱۱- آنگاه که فرومی پوشاند (می‌آورد) بر شما خواب سبکی/پینکی را که مایهٔ آرامشی از سوی او بود و فرو می‌فرستاد بر شما از آسمان آبی تا پاک سازد شما را با آن و بزداید از شما پلیدی/وسوسهٔ شیطان را و تا پیوند دهد با آن بر دلهای شما و تا استوار سازد با آن گام هایتان را.
إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ ﴿۱۲﴾
۱۲- آنگاه که وحی می‌کرد پروردگارت به فرشتگان که من با شمایم، پس شما نیز پایدار/استوار دارید آنانی را که ایمان دارند/باور دارند به زودی هراس افکن در دلهای آنان که کفر ورزیدند، پس بزنید بالای گردنها (سرهای کافران) را و هم بزنید هر پیوندگاهی/سر انگشتی از آنان را.
ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَنْ يُشَاقِقِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۱۳﴾
۱۳-زیرا آنان دشمنی/ستیزه کردند با خداوند و رسول او، و هر که دشمنی/ستیزه کند با خداوند و رسولش پس بی‌گمان خداوند سخت کیفر است.
ذَلِكُمْ فَذُوقُوهُ وَأَنَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابَ النَّارِ ﴿۱۴﴾
۱۴- این است [کیفر دنیا] پس بچشید آن را و [بدانید] این که کافران راست عذاب آتش.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ ﴿۱۵﴾
۱۵- ای آنانی که ایمان آورده اید/باور دارید هنگامی که روبه رو شدید با جنگندگان آنانی که کفر ورزیده اند پس پشت نگردانید به آنان.
وَمَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۱۶﴾
۱۶- و هر که پشت گرداند به آنان در آن روز مگر آن که کناره گیرنده باشد برای نبردی [دوباره] یا خواهان پیوستن به گروه [دیگری]پس همانا سزاوار/گرفتار شده خشمی را از خداوند شده و پناهگاهش دوزخ باشد و چه بد فرجامی است آن (دچار عذاب شدن).
فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۱۷﴾
۱۷- پس شما نکشتید آنها را ولی خداوند کشت آنان را [به دست شما] و نینداختی هنگامی که انداختی تو ولی خداوند انداخت [تا آن که آنان را نابود کند] و تا آن که بدهد مؤمنان را از سوی خود دهشی نیکو/و تا نیکو بیازماید مؤمنان را؛ بی‌گمان خداوند شنوا و داناست.
ذَلِكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ ﴿۱۸﴾
۱۸- [سرنوشت] این گونه بود و این که خداوند است سست کنندهٔ نیرنگ کافران.
إِنْ تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جَاءَكُمُ الْفَتْحُ وَإِنْ تَنْتَهُوا فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَعُودُوا نَعُدْ وَلَنْ تُغْنِيَ عَنْكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْئًا وَلَوْ كَثُرَتْ وَأَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۱۹﴾
۱۹- اگر پیروزی[نوید داده شده در مکه را] می‌خواهید پس همانا آمد شما را پیروزی [به رغم اشتباهاتی که انجام داده بودید] و اگر [از جنگ و مخالفت] باز ایستید پس آن بهتر است برای شما و اگر [به اشتباهات/مخالفت های خود] بازگردید ما هم [از وعده یاری رسانیدن به شما] باز خواهیم گشت و هرگز بسندگی نمی‌کند از شما / سودی نمی‌رساند به شما گروه/سپاه شما چیزی را و هر چند بسیار باشد و برای آنکه خداوند با مؤمنان است.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ ﴿۲۰﴾
۲۰- ای کسانی که ایمان آورده اید! فرمان برید خداوند و رسول/فرستادهٔ او را و سر نپیچید از [فرمان] او و شما می‌شنوید [سخنان او را].
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ ﴿۲۱﴾
۲۱- و نباشید مانند کسانی که گفتند شنیدیم؛ با آن که آنان نمی‌شنوند.
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۲۲﴾
۲۲- بی‌گمان بدترین جنبندگان در نزد خداوند آن مردمان کر و لالی هستند که خرد نمی‌ورزند.
وَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَأَسْمَعَهُمْ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿۲۳﴾
۲۳- و اگر دانسته بود خداوند در آنها خیری می‌شنوانیدشان [سخن حق را]، و اگر هم می‌شنوانیدشان پشت می‌کردند به آن و آنان روی گردانان بودند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۲۴﴾
۲۴- ای کسانی که ایمان آورده اید/باور دارید بپذیرید فراخوان خداوند را و فراخوان رسول او را آن گاه که فراخواندتان به سوی چیزی که زنده می‌کند شما را و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او حائل/پرده میشود و این که به سوی او برانگیخته/گردآورده می‌شوید.
وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۲۵﴾
۲۵- و بپرهیزید/پروا کنید از فتنه ای/آشوبی که نرسد آنانی را که ستم کرده اند از شما تنها [بلکه همه را فراخواهد گرفت] و بدانید که خداوند سخت کیفر است.
وَاذْكُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِيلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخَافُونَ أَنْ يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآوَاكُمْ وَأَيَّدَكُمْ بِنَصْرِهِ وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۲۶﴾
۲۶- و به یاد آرید که شما گروهی بودید اندک و ناتوان/ضعیف شمرده شدگان در زمین، می‌ترسیدید که مردم دیگر بربایند شما را/بنیادتان را براندازند. پس او شما را جای/پناه داد و پشتیبانی کرد شما را به یاری خود و روزی داد شما را از چیزهای پاکیزه، تا که شما سپاس گزارید/تا کار خود را به درستی انجام دهید.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِكُمْ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۲۷﴾
۲۷- ای آن کسانی که ایمان آورده اید/باور دارید خیانت نکنید به خداوند و رسول او و خیانت نکنید در امانتهای خود و شما می‌دانید/آگاهانه.
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۲۸﴾
۲۸- و بدانید که مالها/دارایی‌ها و فرزندانتان تنها مایهٔ آزمایش اند و این که خداوند است که نزدش پاداشی است بزرگ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۲۹﴾
۲۹- ای کسانی که ایمان آورده اید/باور دارید اگر از خداوند پروا کنید برای شما فرقانی/نیروی جدا کردن درست از نادرست می‌دهد و می‌زداید از شما بدی‌هایتان/گناهانتان را و می‌آمرزد برای شما و خداوند دارای فضلی/برتری ای/لطفی است بزرگ.
وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ ﴿۳۰﴾
۳۰- و [یاد آر] آنگاه که چاره می‌اندیشیدند دربارهٔ تو کسانی که کفر وزیدند تا باز دارند تو را یا بکشندت یا [از سرزمینت] بیرون کنندت و چاره می‌اندیشیدند آنان و خداوند هم چاره می‌اندیشید، و خداوند بهترین چاره اندیشان است.
وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۳۱﴾
۳۱- و چون خوانده شود بر آنان آیات ما؛ گویند: همانا شنیدیم، اگر می‌خواستیم ما هم می‌گفتیم مانند این را. نیست این جز افسانه‌های پیشینیان.
وَإِذْ قَالُوا اللَّهُمَّ إِنْ كَانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِنَ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۳۲﴾
۳۲- و [یاد آر] آنگاه که گفتند: خداوندا! اگر این [قرآن] همان حق است [آمده] از نزد تو پس بارانی از سنگ ببار بر ما از آسمان یا بیاور به ما عذابی دردناک.
وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿۳۳﴾
۳۳- و نباشد/نیست خداوند بر آن که عذاب کند آنان را و تو در میان آنانی و [نیز] نباشد/نیست خداوند عذاب کنندهٔ شان و آنان آمرزش می‌خواهند.
وَمَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا كَانُوا أَوْلِيَاءَهُ إِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۳۴﴾
۳۴- و چیست آنان را که عذابشان نکند خداوند با آن که آنان باز می‌دارند [مردم را] از مسجد الحرام و نیستند آنان متولیان/کارگزاران آن؟! متولیان/کارگزاران آن نیستند جز پرواپیشگان؛ ولی بیشتر آنان نمی‌دانند.
وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿۳۵﴾
۳۵- و نیست/نبود نمازشان در نزد این خانه (کعبه) جز سوت کشیدنی/بانگ برآوردنی و کف زدنی/دست برهم زدنی! پس بچشید این عذاب را به کیفر آن که کفر می‌ورزیدید.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَسَيُنْفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ ﴿۳۶﴾
۳۶- بی‌گمان کسانی که کفر ورزیدند دارایی‌های/مال‌های خود را هزینه/خرج میکنند تا بازدارند از راه خداوند پس به زودی هزینه/خرج میکنند این دارایی‌ها/مالها را سپس حسرت/اندوهی بر دلشان خواهد شد سپس/سرانجام شکست داده خواهند شد و آنان که کفر ورزیدند به سوی دوزخ برانگیخته/گردآورده می‌شوند.
لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَيَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعًا فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۳۷﴾
۳۷- [این کارها میشود] تا جدا کند خداوند ناپاک را از پاکیزه و بر هم نهد ناپاکها راپارهٔ آن را بر پاره ای پس انباشته سازد آن را همگی پس بگرداند/ بنهد آنها را در دوزخ؛ آنانند همان زیانکاران.
قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ مَا قَدْ سَلَفَ وَإِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ ﴿۳۸﴾
۳۸- بگو به آنان که کفر ورزیده اند: اگر [از کفر/سرپیچی] بازایستند بخشوده خواهد شد برای آنان آن چه گذشته و اگر بازگردند پس همانا گذشت [در این کتاب] سنّت/روش [ما در کیفر دادن] پیشینیان.
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۳۹﴾
۳۹- و با آنان [که با شما می‌جنگند] کارزار کنید/بجنگید تا دیگر نباشد فتنه ای/آشوبی (آتش جنگ) و باشد [حاکمیت] دین همهٔ آن از برای خداوند. پس اگر [از جنگ] باز ایستند پس بی‌گمان خداوند به آن چه میکنند همیشه بیناست.
وَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاكُمْ نِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ ﴿۴۰﴾
۴۰- و اگر روی گردانند، پس بدانید که خداوند پشتیبان/سرور شماست؛ او نیکو پشتیبان/سرور و نیکو یاوری است.
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۴۱﴾
۴۱- و بدانید که هر چه به غنیمت بردید/هر چه به دست آورديد پس اینکه خمس/یک پنجم آن برای خداوند است و برای رسول/فرستادهٔ خداوند و برای خویشاوندان نزدیک [پیامبر] و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان/از راه گذرندگان [و چهار پنجم دیگر آن برای سربازان/جنگجویان است] اگر ایمان/باور دارید به خداوند و آن چه فرو فرستادیم بر بندهٔ خود در روز فرقان (روز جدایی حق از باطل) روزی که برخوردند به هم دو گروه/سپاه [مسلمان و مشرک در جنگ بدر] و خداوند بر هر چیزی تواناست/اندازه گذار است.
إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِنْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۴۲﴾
۴۲- آنگاه که شما در دامنهٔ نزدیک [به مدینه/پایین و نزدیک بدر] بودید و آنان در دامنهٔ دور بودند [و بالای آن] و سواران [کاروان تجاری قریش] پایین تر از شما [و دور از دسترس] بود و چنان که اگر با هم وعده می‌گذاشتید اختلاف/نا همگونی/ناسازگاری می‌کردید در وعده‌گاه ولی [چنین شد] تا به انجام رساند خداوند کاری را که شدنی بود تا نابود/هلاک شود هر که نابود/هلاک میشود از روی دلیلی روشن/آگاهی و زنده ماند هر که زنده می‌ماند از روی دلیلی روشن/آگاهی باشد و بی‌گمان خداوند بس شنوا و داناست.
إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَلَكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۴۳﴾
۴۳- [ای محمد یاد آر] آنگاه که خداوند به تو اندک نشان می‌داد آنان را در خوابت، و اگر بسیار نشان می‌داد آنان را به تو همانا سست می‌شدید و همانا کشمکش می‌کردید در آن کار (جنگ) ولی خداوند [شما را از سستی و کشمکش] بی‌گزند داشت/رهانید که بی‌گمان او داناست به راز سینه‌ها.
وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَيُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿۴۴﴾
۴۴- و آنگاه که می‌نمایاندتان ایشان را هنگامی که [در کارزار جنگ با اردوی مکه] به هم رسیدید در دیدگان شما اندکی و اندک می‌نمودتان در دیدگان آنان تا به انجام رساند خداوند کاری را که شدنی بود و به خداوند بازگردانده میشود همهٔ امور/کارها.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۴۵﴾
۴۵- ای کسانی که ایمان/باور دارید هرگاه برخوردید با گروهی [از سپاه دشمن] پایداری کنید و یاد کنید خداوند را بسیار، تا شما رستگار شوید/به آرزویتان برسید.
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿۴۶﴾
۴۶- و فرمان برید خداوند و رسول او را و با هم کشمکش نکنید پس که سست شوید و باد (دولت/نیرو) شما از میان برود و صبر/شکیبایی کنید که بی‌گمان خداوند با صابران/شکیبایان است.
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بَطَرًا وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ ﴿۴۷﴾
۴۷- و نباشید مانند کسانی که بیرون شدند از سرزمین/خانه‌های خود از روی بد مستی/سرکشی و برای نمایش به مردم و باز می‌داشتند [مردم را] از راه خداوند؛ و خداوند به آن چه می‌کردند چیره/فراگیرنده است.
وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّي جَارٌ لَكُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۴۸﴾
۴۸- و [یاد آر] آنگاه که بیاراست برای شان شیطان کردارهای آنان را و گفت: نیست چیره شونده ای بر شما امروز از میان مردم و من پناه دهنده/زنهار دهنده ام برای شما. پس چون نمودار شدند/با هم روبه رو شدند آن دو گروه (مسلمان و کافر) او [شیطان] به پشت گریخت و گفت: بی‌گمان من بیزارم از شما. بی‌گمان من می‌بینم چیزی را که نمی‌بینید شما (فرشتگان را). بی‌گمان من می ترسم از خداوند و خداوند، سخت کیفر است.
إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۴۹﴾
۴۹- آنگاه که می‌گفتند منافقان/دو رویان [پیوسته به سپاه مکه] و کسانی که در دلهاشان بیماری بود بفریفته اینان را دینشان/کیش شان. [با آنکه چنین نیست] و هر کس توکل کند/پشت گرم کند بر خداوند پس [بداند که] بی‌گمان خداوند پیروزمند و حکیم/درست کردار است.
وَلَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُوا الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ ﴿۵۰﴾
۵۰- و اگر ببینی آنگاه که فرشتگان می‌میرانند آنانی را که کفر ورزیدند که می‌زنند/می‌کوبند روی‌هایشان را و پشت‌هایشان را و [گویند] بچشید عذاب سخت سوزان را.
ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ ﴿۵۱﴾
۵۱- این [عذاب] به کیفر آن چیزهایی است که پیش فرستاده دستهای خودتان وگرنه خداوند هرگز بیداد کننده نیست مر بندگانش را.
كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۵۲﴾
۵۲- [روش اینان]همانند روش همیشگی خاندان فرعون و کسانی است که پیش از آنها بودند که کفر ورزیدند به آیات/نشانه‌های خداوند پس گرفت ایشان را خداوند به گناهانشان بی‌گمان خداوند نیرومند و سخت پیگیر/کیفر است.
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۵۳﴾
۵۳- این [عذاب] از آن روست که نیست/نباشد خداوند دگرگون کنندهٔ نعمتی/بخششی که بخشیده است به قومی/گروهی؛ تا آن که دگرگون کنند آنچه در نفس‌هایشان است (راه و روش خود را) و این که خداوند شنوا و داناست.
كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَكُلٌّ كَانُوا ظَالِمِينَ ﴿۵۴﴾
۵۴- [روش اینان]همانند روش همیشگی خاندان فرعون و کسانی است که پیش از آنها بودند که تکذیب نمودند/دروغ شمردند آیات/نشانه‌های پروردگار خود را؛ پس ما هم نابود کردیم آنان را به گناهانشان و غرق کردیم خاندان فرعون را؛ و همه ستمکار بودند.
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۵۵﴾
۵۵- بی‌گمان بدترین جنبندگان در نزد خداوند آن کسانند که کفر ورزیدند؛ پس آنان [از این رو] ایمان نمی‌آورند.
الَّذِينَ عَاهَدْتَ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا يَتَّقُونَ ﴿۵۶﴾
۵۶- آنانند که پیمان بستی با برخی شان سپس می‌شکنند پیمانشان را در هر بار و آنان نمی‌پرهیزند/پروا نمی‌کنند.
فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿۵۷﴾
۵۷- پس اگر دست یافتی بر آنان در جنگ پس بتاران/بران/پراکنده ساز به ایشان کسانی را که از پس آنانند، تا یادآوری کنند/تذکر یابند.
وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيَانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ ﴿۵۸﴾
۵۸- و اگر بهراسی از قومی/گروهی خیانتی/پیمان شکنی شان را پس بیفکن [پیمانشان را] بـه نزدشان بر برابری/راستی؛ بی‌گمان خداوند دوست نمی دارد خائنان/پیمان شکنان را.
وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا إِنَّهُمْ لَا يُعْجِزُونَ ﴿۵۹﴾
۵۹- و نپندارند آنان که کفر ورزیدند که پیشی گرفته اند/جان به در برده اند! بی‌گمان آنان نتوانند [ما را]عاجز/ناتوان کنند.
وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ ﴿۶۰﴾
۶۰- و ساخته/آماده کنید در برابر آنان تا می توانید/آنچه می‌توانید از هر نیرویی و از اسبان بسته/زین کرده که بترسانید با آن دشمن خداوند و دشمن خود را و کسان دیگری جز آنان را که نمی‌دانید/نمی‌شناسید آنان را؛ خداوندمی‌داند/می‌شناسد آنان را. و هر چه انفاق/هزینه کنید در راه خداوند سراسر/همگی بازگردانده شود به خودتان و شما ستم کرده نشوید.
وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۶۱﴾
۶۱- و اگر گرایند به آشتی پس تو نیز بگرای به آن و توکل کن بر خداوند/کار خود به خداوند واگذار، بی‌گمان او همیشه شنوا و دانا ست.
وَإِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ ﴿۶۲﴾
۶۲- و اگر بخواهند بفریبند تو را؛ پس بی‌گمان بسنده است تو را خداوند. اوست همان کسی که نیرو بخشید/پشتیبانی کرد تو را با یاری خود و با مؤمنان.
وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۶۳﴾
۶۳- و فراهم آورد/گرمی آورد میان دلهای آنان که اگر هزینه می‌کردی آنچه در زمین است فراهم آورده نتوانستی/گرمی آورده نتوانستی میان دلهای آنان ولی خداوند فراهم آورد/گرمی آورد میان دلهای آنان؛ بی‌گمان او توانمند/ارجمند واستوار است.
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۶۴﴾
۶۴- ای نبی/پیامبر بسنده است خداوند تو را و آنانی را که پیروی کنند تو را از مؤمنان.
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ يَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ ﴿۶۵﴾
۶۵- ای نبی/پیامبر برانگیز مؤمنان را به کارزار/جنگ؛ اگر باشند از شما بیست تن صابر/پایدار چیره شوند بر دویست تن و اگر باشند از شما صد تن چیره شوند بر هزار تن از کسانی که کفر ورزیدند زیرا آنان مردمی اند که [بایسته بودن پایداری را] در نمی‌یابند.
الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ وَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿۶۶﴾
۶۶- اینک کاست/سبک کرد خداوند از [بار دوش] شما و دانست که در شما سستی/ناتوانی هست پس اگر باشند از شما صد تن صابر/پایدار چیره شوند بر دویست تن و اگر باشند از شما هزار تن چیره شوند بر دو هزار تن به اذن/دستور خداوند و خداوند با صابران/پایداران است.
