۹. سورهٔ توبه
در مدینه نازل شده است. ۱۲۹ آیه است.
بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ﴿۱﴾
۱- این آگهی/هشدار بیزاری [و سپری شدن عهد و پیمان] است از سوی خداوند و رسولش/فرستاده اش به آنانی که پیمان بستید از مشرکان.
فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ ﴿۲﴾
۲- پس بگردید [ای مشرکان] در این سرزمین تا چهار ماه و بدانید که شما نیستید عاجز کنندگان/درمانده کنندگان خداوند و این که خداوند خوار کننده/رسوا کنندهٔ کافران است.
وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۳﴾
۳- و آگاه کردنی است از سوی خداوند و رسولش/فرستاده اش فراسوی مردم در روز حج بزرگ/روز بزرگ حج که خداوند بیزار است از مشرکان/انباز گیرندگان و رسولش نیز بیزار است. پس اگر توبه کردید/بازگشتید پس آن بهتر است برای شما و اگر سرپیچیدید پس بدانید که شما نیستید عاجز کنندگان/درمانده کنندگان خداوند و مژده ده آنانی را که کفر ورزیدند به عذابی دردناک.
إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ ﴿۴﴾
۴- مگر آنانی که پیمان بستید از مشرکان؛ سپس نکاستند از شما چیزی/نشکستند مر شما را پیمانی و پشتیبانی نکردند/یاری ندادند در برابر شما هیچ کس/هیچ دشمنی را؛ پس به پایان رسانید با آنان پیمانشان را تا سرآمدشان که بی‌گمان خداوند دوست دارد پرواپیشگان را.
فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۵﴾
۵- پس چون گذشت ماه‌های حرام (مهلت چهار ماههٔ امان) پس بکشید مشرکان [پیمان شکن] را هرجا بیابیدشان و بگیریدشان و شهربند کنیدشان/گردشان را بگیرید [در جایی که هستند] و بنشینید برای شان در هر کمینگاهی پس اگر توبه کردند/بازگشتند و برپا داشتند نماز را و دادند زکات را پس بازگذارید راهشان را؛ بی‌گمان خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۶﴾
۶- و اگر یکی از مشرکان پناه خواست/زینهار خواست از تو پناهش/زینهارش ده تا بشنود سخن خداوند را سپس برسانش به جایگاه ایمنش؛ این از آن روست که آنان مردمی اند که نمی‌دانند.
كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ ﴿۷﴾
۷- چگونه باشد مشرکان را پایبندی به پیمانی نزد خداوند و نزد رسولش/فرستاده اش؟! جز کسانی که با آنان پیمان بستید نزدیک مسجد الحرام؛ پس تا هنگامی که [بر پیمانشان] استوار ماندند برای شما پس [بر پیمان خود]شما نیز استوار بمانید بی‌گمان خداوند دوست دارد پروا پیشگان را.
كَيْفَ وَإِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً يُرْضُونَكُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ ﴿۸﴾
۸- چگونه [پایبند به پیمانشان باشند] با آن که اگر دست یابند بر شما؛ نگاه ندارند دربارهٔ شما پیوندی را و نه [نگاه دارند] پیمانی/زینهاری را؟! خشنود کنندتان با دهانشان/زبانشان ولی سرباز زند دلهاشان و بیشترشان نافرمانند.
اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۹﴾
۹- آنان خریدند به بهای آیات خداوند کالای اندکی/بی ارزشی را، پس روی گرداندند/بازداشتند [دیگران را] از راه او؛ بی‌گمان که آنان بد است آنچه می‌کنند.
لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ ﴿۱۰﴾
۱۰- نگاه ندارند دربارهٔ هیچ مؤمنی پیوندی را و نه [نگاه دارند] پیمانی/زینهاری را و آنانند همان ستمگران/بیدادگران.
فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿۱۱﴾
۱۱- پس اگر توبه کردند/بازگشتند و برپا داشتند نماز را و دادند زکات را پس برادران شمایند در دین و ما به گستردگی روشن می‌سازیم آیات/نشانه‌ها را برای مردمی که بدانند.
وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ ﴿۱۲﴾
۱۲- و اگر شکستد سوگندهایشان را از پس پیمانشان و در دین شما طعنه زدند/نیش زبان زدند پس بجنگید/کارزار کنید با سران کفر بی‌گمان که نیست آنان را [پایبندی به] پیمان/سوگندهایشان نیست. [چنین کنید]باشد که باز ایستند.
أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۳﴾
۱۳- آیا نمی جنگید/کارزار نمی‌کنید/چرا کارزار نمی‌کنید با مردمی که شکستند سوگندهایشان/پیمانهایشان را [در حدیبیه] و آهنگ بیرون راندن رسول/فرستاده را داشتند [از مکه] و آنانند که آغاز کردند [جنگ را] با شما نخستین بار؟ آیا می‌ترسید از آنان؟ پس خداوند سزاوارتر است که بترسید از او اگر مؤمنانید.
قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنْصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ ﴿۱۴﴾
۱۴- بجنگید/کارزار کنید با آنان تا خداوند عذاب کندشان به دستان شما و خوار کندشان/سرکوب کندشان و یاری دهدتان بر آنان و شفا دهد/درمان کند دلهای گروه مؤمنان را.
وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۱۵﴾
۱۵- و ببرد خشم دلهاشان را؛ و باز می گردد/توبه پذیرد خداوند بر هر که بخواهد [و او را شایسته بداند]، و خداوند بسیار دانا و با حکمت است.
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۱۶﴾
۱۶- آیا پنداشته اید که [بدون آزمایش به حال خود] واگذاشته می‌شوید و هنوز ندانسته است خداوند کسانی را که جهاد کرده اند/تلاش کرده اند از شما و نگرفتند جز خداوند و نه رسول او و نه مؤمنان دوست همرازی؟ و خداوند آگاه است به آنچه می‌کنید.
مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ ﴿۱۷﴾
۱۷- نباشد مر مشرکان را که آباد کنند مسجدهای خداوند را با آن که گواهند بر خویشتنهاشان به کفر، آنانند که تباه شد/بیهوده شد کردارهایشان و در آن آتش آنان جاودان خواهند بود.
إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ ﴿۱۸﴾
۱۸- بس این است که آباد کند مسجدهای خداوند را کسی که ایمان دارد/باور دارد به خداوند و روز واپسین؛ و بر پا دارد نماز را و بدهد زکات را و نترسد جز از خداوند؛ پس امید است که اینان باشند از رهیافتگان.
أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۹﴾
۱۹- آیا[ یکسان] گردانیده اید/شمرده اید آب دادن به حاجیان و رسیدگی به مسجدالحرام/آبادسازی مسجد الحرام را با [کار] کسی که ایمان آورده به خداوند و روز واپسین و جهاد/تلاش کرده است در راه خداوند؟! برابر نیایند آنان نزد خداوند، و خداوند هدایت نمی‌کند/ره نمی‌نماید مردم/گروه ستمکار را.
الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿۲۰﴾
۲۰- آنان که ایمان آوردند و هجرت نمودند و جهاد/تلاش کردند در راه خداوند با مالهای خویش/داراییهای خویش و جانهای خویش بالاترند از نگاه جایگاه در نزد خداوند؛ و آنانند همان کامیابان.
يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ ﴿۲۱﴾
۲۱- مژده می‌دهد آنان را پروردگارشان به بخشایش و خشنودیی از سوی خود و بهشت‌هایی/باغهایی که برای آنان است در آن نعمت‌های پایدار.
خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۲۲﴾
۲۲- جاودانند در آن همیشه، بی‌گمان خداوند است که نزدش پاداشی است بزرگ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۲۳﴾
۲۳- ای کسانی که ایمان آورده اید نگیرید پدران را و برادرانتان را دوست/یاور خود اگر خوشتر داشتند/دوستتر داشتند/برگزیدند کفر را بر ایمان؛ و کسانی که دوست نزدیک گیرند آنان را از شما؛ پس آنانند همان ستمکاران.
قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ ﴿۲۴﴾
۲۴- بگو: اگر پدرانتان/پدر و مادرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و نزدیکانتان/بستگانتان و مال‌هایی/داراییهای که با تلاش/به سختی به دست آورده اید و تجارتی که از ناروا شدن/بی رونق شدن آن می‌ترسید و خانه‌هایی/جایگاهایی که می‌پسندید آنها را؛ دوست‌داشتنی ترند برای شما از خداوند و رسولش و جهاد/تلاش در راه او پس چشم به راه باشید/درنگ کنید تا اینکه بیارد خداوند فرمانش[در بارهٔ کیفر شما] را و خداوند راه نمی‌نماید گروه/مردم نافرمان را.
لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ ﴿۲۵﴾
۲۵- همانا یاری کرد شما را خداوند در جاهای (جنگهای)بسیاری و [نیز] در روز حُنین، آنگاه که به شگفت/خودبزرگ بینی آورد شما را بسیاری [نیروی] تان؛ پس بسنده نکرد/دفع نکرد از شما چیزی را و تنگ آمد بر شما زمین با همه آنچه که فراخ بود آنگاه پس کشیدید/گریختید پشت کنان.
ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ ﴿۲۶﴾
۲۶- سپس فرو فرستاد خداوند آرامش خود را بر رسولش/فرستاده اش و فرو فرستاد سپاهیانی که شما نمی‌دیدید آنان را و عذاب کرد آنانی را که کفر ورزیدند و همین است کیفر کافران.
ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۲۷﴾
۲۷- آنگاه بازگردد/توبه پذیرد خداوند از پس آن، بر هر که بخواهد/هر کس که لوازم آن را به جا آورد و خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۲۸﴾
۲۸- ای کسانی که ایمان آورده اید، جز این نیست که مشرکان [پیمان شکن] پلید اند. پس نزدیک نشوند به مسجد الحرام (حج نکنند) پس از این سالشان؛ و اگر ترسیدید از درویشی/تنگدستی پس [بدانید که] به زودی بی نیاز می‌کند شما را خداوند از روی فضل/بخشش خود اگر خواست. بی‌گمان خداوند بسیار دانا و با حکمت است.
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ ﴿۲۹﴾
۲۹- کارزار کنید/بجنگید با کسانی که ایمان/باور ندارند به خداوند و نه به روز واپسین و حرام نمی‌شمرند آن چه را که حرام کرده است خداوند و رسولش/فرستاده اش و نمی‌پذیرند دین حق را/گردن نمی‌نهند به دین حق/ کیش راست را از کسانی که داده شده اند کتاب را تا آن که بدهند آن جزا/جزیه را با دست خود کوچک منشانه.
وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ ﴿۳۰﴾
۳۰- و گفتند یهودیان: عُزَیر پسر خداوند است و گفتند نصارا/ترسایان: مسیح(عیسی) پسر خداوند است، این گفتار[بی‌ارزش] شان است با دهنهاشان؛ می‌مانانند گفتار کسانی را که کفر ورزیدند از پیش. نفرین کندشان/نابودشان کند خداوند. چگونه [به آن دروغ] بازگردانده می شوند؟!
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۳۱﴾
۳۱- گرفتند دانشمندان [دینی] خویش را و راهبان/دیرنشینان خویش را اربابانی/صاحبانی به جای خداوند و مسیح پسر مریم را [نیز به اربابی/صاحبی گرفتند]؛ با آن که دستور داده نشده بودند جز آن که بپرستند الاهی/پرستیده ای یگانه را، نیست الاهی/پرستیده ای جز او، دور است/پاک و منزه است از آنچه شریک می‌ورزند.
يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ ﴿۳۲﴾
۳۲- می‌خواهند که فرونشانند/خاموش کنند نور خداوند را (قرآن را) با دهنهاشان و خودداری می‌کند/سرباز می‌زند خداوند مگر اینکه تمام کند/به پایان رساند نورش را و گر دشوار/ناخوش دارند کافران.
هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ ﴿۳۳﴾
۳۳- اوست که فرستاد رسولش را/فرستاده اش را با هدایت و دین حق تا پیروز/چیره گرداند آن را بر دین همه اش/بر همه آیینها و گر دشوار/ناخوش دارند مشرکان.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۳۴﴾
۳۴- ای کسانی که ایمان آورده اید، بی‌گمان بسیاری از دانشمندان [دینی] و راهبان/دیرنشینان می‌خورند مالهای/داراییهای مردم را به باطل و باز می‌دارند از راه خداوند، و کسانی که می‌اندوزند زر و سیم را و انفاق/هزینه نمی‌کنند آنها را در راه خداوند پس مژده بده آنان را به عذابی دردناک.
يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ ﴿۳۵﴾
۳۵- [در] روزی که تفسانیده/گداخته شود بر آنها (زر و سیم) در آتش دوزخ پس داغ نهاده شود با آنها بر پیشانی‌ها و پهلوها و پشت‌های آنان [و گفته شود:] این است آنچه اندوختید برای خود، پس بچشید [مزهٔ/کیفر] آنچه را که می‌اندوختید.
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ ﴿۳۶﴾
۳۶- بی‌گمان شمار ماهها نزد خداوند دوازده ماه است در کتاب خداوند (قرآن یا لوح محفوظ) از روزی که آفرید آسمانها و زمین را؛ از آنها چهار[ماه] (ذوالقعده، ذوالحجة محرم و رجب) حرام/شکوهمند است (جنگ و خونریزی در آنها روا نیست)، این است دین/کیش استوار/شمار درست؛ پس ستم نکنید [با جنگیدن] در این ماهها به خود/یکدیگر و کارزار کنید با مشرکان همگی چنان که [آنان این را ننگریسته]کارزار می‌کنند با شما همگی، و بدانید که خداوند با پرواپیشگان است.
إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿۳۷﴾
۳۷- جز این نیست که نسی/باز پس افکندن/جا به جا کردن ماهها افزایشی است در کفر است که گمراه شوند با آن کسانی که کفر ورزیدند، حلال/روا شمرند آن را سالی و حرام/ناروا شمرند آن را سالی؛ تا راست آورند/سازواری کنند با شمار آنچه (ماه هایی که) حرام/ناروا نموده خداوند، پس حلال/روا شمرند آنچه را حرام/ناروا کرده است خداوند [از جنگ و خونریزی]. آراسته شد برای شان بدی کارهایشان و خداوند راه نمی‌نماید گروه کافران را.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ ﴿۳۸﴾
۳۸- ای کسانی که ایمان آورده اید، چه بوَد شما را چون گفته شود به شما که بسیج شوید [برای جهاد] در راه خداوند؛ گران سازید خویشتن را/سنگینی کنید به سوی زمین؟ آیا دل خوش کرده اید به زندگانی دنیا از آخرت/به جای آخرت؟ پس نیست برخورداری زندگانی این جهان در [برابر] آخرت جز اندکی.
إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۳۹﴾
۳۹- اگر بسیج نشوید [خداوند] عذاب کند شما را عذابی دردناک و جایگزین کند قومی/گروهی جز شما را و نتوانید زیان رسانید به او چیزی و خداوند بر هر چیزی تواناست/اندازه گذار است.
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۴۰﴾
۴۰- اگر یاری ندهید او (پیامبر) را پس همانا یاری داد او را خداوند آنگاه که [از مکه] بیرون کردند او را کسانی که کفر ورزیدند؛ دوم دو تن آنگاه که آن دو در غار بودند، چون می‌گفت به همراه خود که اندوهگین نباش بی‌گمان خداوند با ماست؛ پس فرو فرستاد خداوند آرامش خود را بر او و پشتیبانی کرد/نیرو بخشید او را با سپاهیانی که شما ندیدید و بگردانید سخن آنانی را که کفر ورزیدند فروتر؛ و سخن خداوند همان برتر است و خداوند توانمند است و درست کردار است.
انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۴۱﴾
۴۱- بسیج شوید سبکباران و گرانباران/چه آسان نماید چه سخت نماید و جهاد/تلاش کنید با دارایی‌هایتان و جانهایتان در راه خداوند؛ آن بهتر است برای شما اگر می‌دانستید.
لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ وَلَكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنْفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ ﴿۴۲﴾
۴۲- اگر بودی بهره ای نزدیک و سفری میانه/کوتاه/آسان همانا پیروی می‌کردند تو را ولی دور/دراز نمود بر ایشان رنج/دشواری[سفر] و به زودی سوگند می‌خورند به خداوند که اگر می‌توانستیم همانا بیرون می‌شدیم با شما؛ [با این کارشان] آنان نابود می‌کنند خودشان را و خداوند می‌داند که آنان همی دروغگویانند.
عَفَا اللَّهُ عَنْكَ لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ ﴿۴۳﴾
۴۳- در گذرد خداوند از تو! چرا دستور [ماندن] دادی به آنان پیش از آن که آشکار شود برایت آنانی که راست گفتند و تا بدانی/بشناسی دروغگویان را؟!
