کلمه “حرام” از ریشه “ح-ر-م” به معنای “ممنوع بودن” به وجود آمده و مخالف معنای حلال است. در لغت، “حرام” به معنای “ممنوع، ممنوع شده” و “چیزی که حلال نیست” آمده است.
در معنی اصطلاحی ، “حرام” به چیزی گفته میشود که خداوند متعال به طور قطعی و الزامآور از انجام آن نهی کرده است، کاری که انجام آن گناه است و ترک آن پاداش به همراه دارد و تا زمانی که دلیلی بر خلاف آن وجود نداشته باشد، به طور قطعی ممنوع است.
حرام به دو دسته تقسیم میشود:
حرام لِعَینِه:
این نوع حرام از نظر ساختاری دارای شر و ضرر است و به طور اولیه حکم حرام بودن برای آن صادر شده است. برای مثال، زنا، دزدی، خوردن گوشت خوک و امثال آن از مصادیق این نوع حرام است.
حرام لِغَیرِه:
این نوع حرام در شرایط خاص و به دلیل وجود وضعیت موقتی به حرام تبدیل میشود، در حالی که در اصل مجاز است. برای مثال، خرید و فروش در هنگام اذان جمعه یا خوردن مال دیگران بدون اجازه از مصادیق این نوع حرام است. این افعال به طور اصل مجاز هستند، اما به دلیل وصف خاصی که دارند، حرام محسوب میشوند. وقتی آن وصف برطرف شود، حرام بودن نیز رفع میشود. برای نمونه، پس از اتمام وقت نماز جمعه خرید و فروش یا خوردن مال دیگران با اجازه و آگاهی صاحب مال حلال است.