دين وفطرت
حکم عمدا روزه را باطل کردن

حکم عمدا روزه را باطل کردن

حکم عمدا روزه را باطل کردن

سؤال: من یک روز عمدا روزه خود را باطل کردم. کفاره این کار چیست؟ می توان آن را با پرداخت مبلغ معین انجام دهم؟

جواب: در ماه رمضان هر مسلمان مکلف باید روزه بگیرد و کسانی که مریض، مسافر و یا توانایی روزه کرفت را ندارند استثنا هستند.

يَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ [1]

[روزه در] روزهاى معدودى [بر شما مقرر شده است] [ولى] هر كس از شما بيمار يا در سفر باشد [به همان شماره] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد] و بر كسانى كهتوانایی روزه  را دارند (و گرفتند) كفاره‏اى است كه خوراك دادن به بينوايى است و هر كس به ميل خود بيشتر نيكى كند پس آن براى او بهتر است و اگر بدانيد روزه گرفتن براى شما بهتر است

کسی که بدون داشتن عذری روزه ماه رمضان را ترک کند، اصلا نمی تواند چیزی که از دست داده را جبران کند.

عنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ مَنْ أَفْطَرَ يَوْمًا مِنْ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ رُخْصَةٍ وَلاَ مَرَضٍ لَمْ يَقْضِ عَنْهُ صَوْمُ الدَّهْرِ كُلِّهِ وَإِنْ صَامَهُ ‏” [2]

از ابو هریره نقل می شود که پیامبر (ص) فرمود: هر کس که بدون داشتند رخصت بدون مریضی روزه اش را افطار کند، اگر بقیه کل عمرش را روزه هم بگیرد، آن را  نمی تواند جبران کند.

 کسی که بدون داشتن عذر روزه اش را افطار کرده، تنها چیزی که باید انجام دهد – اسغفار و تصمیم برای تکرار نکردن این گناه است.



[1]  بقره 184؛

[2]  بخاری، صوم 29؛ ترمذی، صوم27؛ ابن ماجه، الصیام 14؛ دارمی، صوم 18؛ احمد بن حنبل 2/458، 470؛

نظریه ها

  • بسم الله الرحمن الرحیم.

    سلام من مقاله ای در این باره ترتیب داده ام و خوشحال میشوم نظر شما را بدانم:
     

    خوب گوش بدید لطفا. ابتدا باید ببینیم که قرآن کفاره را چگونه بیان میکند:
    وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ ۚ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ ۚ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (5 | المائدة – 45)
    و بر آنها [= بنی اسرائیل‌] در آن [= تورات‌]، مقرر داشتیم که جان در مقابل جان، و چشم در مقابل چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در مقابل گوش، و دندان در برابر دندان می‌باشد؛ و هر زخمی، قصاص دارد؛ و اگر کسی آن را ببخشد (و از قصاص، صرف‌نظر کند)، کفاره (گناهان) او محسوب می‌شود؛ و هر کس به احکامی که خدا نازل کرده حکم نکند، ستمگر است.

    بخدا که حق است.کفاره هرچیزی در مقابل خودش صحیح است.یعنی اگر چشم کسی را کور کردی کفاره اش چشم توست.

    حال اگر کفاره چیزی را نتوان پرداخت کرد قرآن در ازای آن سه چیز مطرح میکند.مثلاً کفاره قسم خوردن به دروغ را نمی توان پرداخت کرد چون در مقابلش چیزی نیست:

    لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَٰكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمَانَ ۖ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ ۚ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (5 | المائدة – 89)
    خداوند شما را بخاطر سوگندهای بیهوده (و خالی از اراده،) مؤاخذه نمی‌کند؛ ولی در برابر سوگندهایی که (از روی اراده) محکم کرده‌اید، مؤاخذه می‌نماید. کفاره این‌گونه قسمها، اطعام ده نفر مستمند، از غذاهای معمولی است که به خانواده خود می‌دهید؛ یا لباس پوشاندن بر آن ده نفر؛ و یا آزاد کردن یک برده؛ و کسی که هیچ کدام از اینها را نیابد، سه روز روزه می‌گیرد؛ این، کفاره سوگندهای شماست به هنگامی که سوگند یاد می‌کنید (و مخالفت می‌نمایید). و سوگندهای خود را حفظ کنید (و نشکنید!) خداوند آیات خود را این چنین برای شما بیان می‌کند، شاید شکر او را بجا آورید!

    کفاره ای که کسی یک چهار پا را شکار میکند باید عین همان بدهد و اگر نتواند عین آن را بدهد باید روزه بگیرد و یا ….:

    يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ ۚ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَٰلِكَ صِيَامًا لِيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ ۗ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ ۚ وَمَنْ عَادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ (5 | المائدة – 95)
    ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال احرام، شکار نکنید، و هر کس از شما عمداً آن را به قتل برساند، باید کفاره‌ای معادل آن از چهارپایان بدهد؛ کفاره‌ای که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند؛ و به صورت قربانی به (حریم) کعبه برسد؛ یا (به جای قربانی،) اطعام مستمندان کند؛ یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام می‌گیرد؛ و خداوند، توانا و صاحب انتقام است.

     بنابر آیاتی که گفته شد باید دید که کفاره یک کار شری که انجام شده مانند یک روز روزه عمد خوردن را میتوان داد یا خیر؟
    در پاسخ میگوییم بله میتوان داد و کفاره آن دوباره گرفتن آن روزه خواهد بود چرا که معادل آن وجود دارد.

    • و علیکم السلام

      .ما از زحمات شما در راه فهمیدن قرآن کریم قدردانی می کنیم. دیدگاه شما با دلایل دیدیم و باید بگوییم که در عبادات قیاس جایز نیست. لذا نمی توانیم قبول کنیم که کفاره عمدا خورد روزه دو بار گرفتن روزه است

      موفق و سربلند باشید

       

  • نه منظور بنده دوبار نیست بلکه دوباره گرفتن یعنی اینکه یکبار گرفتن روزه است

  • سلام.

    البته ممنون میشوم که قیاس را توضیح دهید و چگونه نمیتوان با آیات خداوند احکام را در آورد و اجازه مقایسه آیات با یکدیگر نداریم تا از آن حکم جدیدی بیرون اوریم.مگر خودتان در تفسیر نگفته اید که آیات محکم و متشابه را پیدا کنیم و سپس با در کنار هم قرار دادن حکم را بدست اوریم؟

    • با عرض سلام

      در تفسیر  باید کل آیات مرتبط به یک موضوع را یک جا آورد و بعد عام خاص عموم مطلق .. را از هم جدا کرد به نتیجه رسید. این را نمی توانیم قیاس بگوییم

      قیاس این است که  با دیدن یک حکم مرتبط به یک موضوع اخذ نموده  در مسأله و حکم دیگری که هیچ ربطی ندارد تتبیق شود. دقیقا آن کاری که شما در مسأله کفاره انجام دادید.

      موفق باشید!

  • سلام.
    ممنون از اینکه پاسخ داده اید.
    لطفاً به آیاتی که داده ام دقت کنید و روی حکمش تدبر و تامل کنید.
    من آیات را با دقت بررسی کرده ام.حتی حکم های متفاوت را هم خداوند آورده و عین هم بوده اند.
    تا جایی که بنده متوجه شده ام اگر بتوان عین همان چیز را پرداخت کرد باید عین همان را داد وگرنه باید کار دیگری انجام داد و ما در کفاره ها باید ببینیم میتوانیم عین همان چیز را بدهیم یا نه؟
    در حکم زیر آیه در مورد قصاص است:
    خوب گوش بدید لطفا. ابتدا باید ببینیم که قرآن کفاره را چگونه بیان میکند:
    وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ ۚ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ ۚ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (5 | المائدة – 45)
    و بر آنها [= بنی اسرائیل‌] در آن [= تورات‌]، مقرر داشتیم که جان در مقابل جان، و چشم در مقابل چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در مقابل گوش، و دندان در برابر دندان می‌باشد؛ و هر زخمی، قصاص دارد؛ و اگر کسی آن را ببخشد (و از قصاص، صرف‌نظر کند)، کفاره (گناهان) او محسوب می‌شود؛ و هر کس به احکامی که خدا نازل کرده حکم نکند، ستمگر است.

    دقت کنید کفاره ای که میتوان پرداخت کرد عین ان وجود دارد مثلاً اگر چشم کسی را کور کرده ایم باید چشم بدهیم.
    این در مورد کفاره های قصاص بود.
    حال به این کفاره هم دقت کنید تا متوجه قیاس بنده شوید:
    يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ ۚ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَٰلِكَ صِيَامًا لِيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ ۗ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ ۚ وَمَنْ عَادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ (5 | المائدة – 95)
    ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال احرام، شکار نکنید، و هر کس از شما عمداً آن را به قتل برساند، باید کفاره‌ای معادل آن از چهارپایان بدهد؛ کفاره‌ای که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند؛ و به صورت قربانی به (حریم) کعبه برسد؛ یا (به جای قربانی،) اطعام مستمندان کند؛ یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام می‌گیرد؛ و خداوند، توانا و صاحب انتقام است.

    دقت کنید:
    این دو آیه کفاره قصاص و کفاره کشتن یک چهار پا در حال احرام با هم تفاوت دارد با این حال خداوند کفاره آنها را عین هم قرار داده و گفته است باید عین آن را بدهید و اگر عین آن وجود نداشت آنگاه سراغ روزه گرفتن و اطعام به مستمند و آزاد کردن برده بروید.

    فقط همین دو ایه و آیه قسم واژه کفاره صراحتاً در آن تعریف شده(یعنی سه آیه که دوتا حکم متشابه دارند و یکی که معادل آن وجود ندارد حکمش متفاوت است).

    حال اگر ما نام یک روز روزه عمد خوردن را کفاره روزه بگذارم باید ببینیم آیا معادل ان وجود دارد.مثلاً کفاره کور کردن چشم معادل آن چشم است ولی کفاره قسم خوردن معادل آن وجود ندارد فلذا خداوند پرداخت کفاره ای که معادل ان وجود ندارد را طور دیگری بیان میکند(مثل اطعام فقیر یا مستند).همچنین اگر کفاره ای که معادل آن وجود دارد را نتوان معادل و عین همان پرداخت کرد هم باز مانند کفاره قسم که معادل آن وجود ندارد حساب میکنیم که معادل ان روزه گرفتن و اطعام فقیر و آزاد کردن برده می باشد.و آیات زیادی در این باره وجود دارد.مثلاً کشتن یک مومن به صورت غیر عمد و ….
    حال آیا معادل کفاره خوردن روزه عمد وجود ندارد؟بله وجود دارد و آن هم گرفتن آن روزه در یک روز دیگر است.همانطور که اگر نماز را به صورت عمد نخوانی باید معادل ان قضایش را بخوانی.اما ددقت داشته باشید نماز اول وقت کجا و نماز قضا کجا؟روزه سر وقت کجا و روزه قضا کجا؟
    ممنون میشوم که نظر خود را بیان کنید.

مارا از مدیای مجازی متوانید دنبال بکنید