اگر خدا خوبیها و بدیها را آفریده است، پس چرا ما را مجازات می کند؟

وقتی به قرآن کریم  مراجعه می کنیم ، می بینیم  که همه چیز در دست خداست.  خوبی ها و بدی ها از جانب خدا حاصل می شود. می خواهم بدانم اگر همه چیز از جانب خدا است پس چرا خدای متعال در مقابل اعمال ما به ما  پاداش می دهد و ما را مجازات می کند؟

پاسخ:

لازم به یادآورى است که همه چیز از  جانب خداست و مالکیت وحاکمیت مطلق از آن خداوند است. حتی یک برگ بدون اجازه خداوند عالم از درخت نمی افتد. این همان چیزی است که قرآن کریم بروشنی توضیح می دهد:

وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ

و كليدهاى غيب تنها نزد اوست جز او [كسى] آن را نمى‏ داند و آنچه در خشكى و درياست مى‏ داند و هيچ برگى فرو نمى‏ افتد مگر [اينكه] آن را مى‏ داند و هيچ دانه‏ اى در تاريكيهاى زمين و هيچ تر و خشكى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [ثبت] است (انعام 59)

برخی معتقدند که بدی ها و مصیبت ها از جانب خدا نیست ، بلکه از جانب خود انسان است ، ولی قران این را تایید می کند  که تمام اتفاق ها از جمله سیئات و حسنات  منتسب به خدا است:

أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا

هر كجا باشيد شما را مرگ درمى‏ يابد هر چند در برجهاى استوار باشيد و اگر [پيشامد] خوبى به آنان برسد مى‏ گويند اين از جانب خداست و چون صدمه‏ اى به ايشان برسد مى‏ گويند اين از طرف توست بگو همه از جانب خداست [آخر] اين قوم را چه شده است كه نمى‏ خواهند سخنى را [درست] دريابند (نسا 78)

در این مورد علمای قدیم این تعبیر معروف را بعنوان مثال  ارائه می کنند: زمین که به دور آفتاب مىیگردد، همواره قسمتى که رو به خورشید است، روشن است و در همان حال  طرف دیگر تاریک می باشد، به این علت است که زمین  پشت به خورشید کرده و گر نه خورشید، همواره نور مى‏دهد. باین معنی است که خورشید همیشه روشنایی می دهد وهر جایی زمین که روشن است از خورشید است و هر جایی که تاریک است از خود زمین می باشد. خداوند متعال می‌فرماید:” اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ”

“خداوند نور آسمان‌ها و زمین است ” (نور 35)

از سوی دیگرسوالی دیگر  مطرح می شود: اگر  خدای متعال  آفریننده همه چیزها است ، و اگر همه چیز با اجازه او انجام شود ، دیگر نقش ما در دنیا چیست؟

طبق این گونه آموزه های قرآنی معلوم می شود  که خدا ما را آفریده و به ما آزادی و اداره بخشیده است.

ما باید جواب این سوال را در خود قرآن بیابیم.  خداوند می فرماید:

وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ

و چون كار زشتى كنند مى‏ گويند پدران خود را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده است بگو قطعا خدا به كار زشت فرمان نمى‏ دهد آيا چيزى را كه نمیدانید به خدا نسبت مى‏ دهيد (اعراف 28)

از این آیه می توان دریافت که اگرچه خداوند خالق چیزهای خوب و بد است ، اما ما کسی هستیم که روی آنها انتخاب و کار می کنیم. امتحان ما انتخاب یکی از آنهاست. خدا می خواهد ما بهترین ها را انتخاب کنیم و از بدی دور بمانیم.

مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ

كسى كه كشت آخرت بخواهد براى وى در كشته‏ اش مى‏ افزاييم و كسى كه كشت اين دنيا را بخواهد به او از آن مى‏ دهيم و[لى] در آخرت او را نصيبى نيست (شوراء 20)