حکم غسل روز جمعه

حکم غسل روز جمعه

دین اسلام به همه مسائل برای خوشبختی انسان در دنیا و آخرت می پردازد. شکی نیست که به نظافت و سلامتی هم اهمیت ویژه دارد. و طهارت و پاکی را با عبادت ربط داده است.

يَا بَنِي آدَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ [1]

اى فرزندان آدم زینت خود را در هر نمازى برگيريد و بخوريد و بياشاميد و[لى] زياده‏ روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى ‏دارد.

از آنجا که نماز جمعه واجب است، پیامبر صلی الله علیه وسلم به ضرورت غسل گرفتن حد اقل یک بار در هفته روز جمعه سفارش داده است.

حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ يَغْتَسِلَ فِي كُلِّ سَبْعَةِ أَيَّامٍ يَوْمًا يَغْسِلُ فِيهِ رَأْسَهُ وَجَسَدَهُ.

بر هر مسلمانی حق آن است که باید در هفته یک روز برای شستن سر و بدن اختصاص دهد.

 وعن ابن عباس رضي الله عنهما قال: قال رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ (إن هذا يوم عيد جعله الله للمسلمين فمن جاء الجمعة فليغتسل[2]

از ابن عباس نقل می شود که گقت: رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ این روز (جمعه)را خداوند برای مسلمانان عید قرار داده است هر کس جمعه  را درک  کرد غسل کند.

در احادیث بالا بر غسل کردن در روز جمعه تأکید شده است، اما آن به وجوب بودن غسل جمعه دلالت نمی کند. چون در احادیث دیگر منظور آن تأکید تبیین شده است. از جمله:

ابو هريرة رضي الله عنه أن النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال: (من توضأ فأحسن الوضوء، ثم أتى الجمعة، فاستمع، وأنصت غفر له ما بينه وبين الجمعة وزيادة ثلاثة أيام، ومن مس الحصا فقد لغا)[3]

از ابو هریره نقل می کند که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: کسی وضوء بگیرد مکمل  بگیرد، بعدا آمده نماز جمعه به خطبه آن خوب گوش کند، گناهان بین جمعه، و حتی سه روز بیشتر، که انجام داده بخشیده  خواهد شد، اما اگر بی اعتنای و گوش فرا نداهد،  کند از ثواب محروم خواهد شد.

حافظ در کتاب تلخیص می گوید که حدیث فوق قویترین دلیل بر عدم وجوب غسل جمعه است [4]

در حدیث دیگر آمده است: سمرة أن رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال (من توضأ يوم الجمعة فبها ونعمت، ومن اغتسل فالغسل أفضل [5]

سمره از پیامبر صلی الله علیه و سلم نقل می کند که فرموده بود: کسی که روز جمعه وضوء بگیرد برایش خوشآیند و لذت بخش است، اما اگر غسل کند افضل است.

 از احادیثی که  بالا ذکر کردیم به جائز بودن اکتفاء با وضوء گرفتن در روز جمعه پی می بریم. چون سزاوار نیست برای مسلمان بیش از یک هفته بدون استحمام بماند، برخی فقها غسل جمعه را واجب دانستند. برخی فقها با استناد احادیث دسته دوم مستحب بودن نه واجب بودن غسل جمعه را می گویند.  هر چه باشد آن طوری که از احادیث بر می آید، آن به شکل عام به نظافت و به شکل خاص به طهارت دلالت می کند.