من از یکی از دوستانم بعنوان قرض مبلغ معیّنی پول گرفتم و شش ماه بعد آن را پس دادم، ولی با پولی که قرض کرده بودم از همان پول سودی بدست آورده بودم. الان می خواهم بدانم از سودی که بدست آورده بودم باید به صاحب پول هم بدهم؟ اگر ندهم گناه کرده ام؟
پاسخ:
قرض خواستن این است که آدمی از طرف دیگر مبلغ معیّنی پول می گیرد به این شرط که پس از مدتی پس بدهد. و طرف در مورد کمک مالی قرض می دهد بدون این که ضمانت و سود دریافت نماید. ولی اگر به عنوان قرض باشد و شرط کند که قرض گیرنده هر ماه مقداری سود به قرض دهنده بدهد این قبیل معاملات، قرض ربوی محسوب می شوند که حرمت تکلیفی دارد و شرط در ضمن آن هم باطل است.
چنانجه در سوال شما ذکر کردید اگر کسی مقداری قرض بگیرد و از آن پول کاری کند که آن پول به او سود بیاورد و پس از مدتی مقداری از آن پولی که قرض گرفته بود به صاحبش پس بدهد این نوع معامله صحیح است و اشکال شرعی ندارد.
از این فرصت استفاده کرده می خواهم یادآوری کنم که دین ما کمک کردن به نیازمندان را توصیه می نماید و در اسلام احسان و رسیدگی به کار مردم و رفع نیاز آنها از برترین حسنات ذکر شده و کسانی که به سرنوشت برادر مسلمان خود بی توجه باشند مورد نکوهش قرار گرفته اند. از جمله قرض دادن به برادران دین کار پسندیده است. کسی که قرض می دهد، در حال معامله با خداست، زیرا عملاً سودی از اشخاص نمی گیرد.
در آیات قران کریم قرض دادن مورد اشاره قرار گرفته است و می فرماید:
إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ (الحدید 18)
همانا مردان و زنانی که در راه خدا (به فقیران) صدقه و احسان کنند و به خدا قرض نیکو دهند (یعنی به محتاجان قرض دهند) احسان آنها را چندین برابر سازند و پاداش با لطف و کرامت نیز خواهند داشت.
