در اسلام روش خاصی برای انتخاب رئیس دولت وجود ندارد. یعنی ریاست دولت می تواند از پدر به پسر منتقل شود(1) یا با انتخاب(2)، یا با وصیت(3) یا با شورا (4) انتخاب شود.
بسیار مهم است که رئیس دولت باید دارای این ویژگی ها باشد:
- اهل کار(کاردان) باشد،
- مومن و پاک نفس باشد، وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى(نازعات: 40). پس هرکس از خداوند بترسد و نفس خود را از زشتی ها باز دارد).
بسیار مهم است که رهبر مومن باشد چون ایمان نیز یکی دیگر از ویژگیهای رئیس دولتی است که میخواهد دولت را عادلانه اداره کند؛ فزونخواه نبودن، ریاست طلب نبودن، دارای روحیه چاپلوسی و ریاکاری نبودن نیز از نشانه های ایمان شخص می باشد. افزون بر این رأی دهندگان نیز در اینجا مسئولیت دارند. آنان باید منصفانه رأی دهند تا ریاست را به کسی بسپارند که از عهدۀ آن به خوبی بیرون آید.
چنانچه خدای متعال در قران کریم می فرماید: “إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعاً بَصیراً” (نساء: 58) ترجمه: خدا به شما فرمان مىدهد که امانت‌‌ها را به صاحبانشان بازگردانید. و چون در میان مردم داوری می کردید به عدل داورى کنید. خدا شما را چه نیکو پند مىدهد. بی گمان او شنوا و بیناست.
- نمل 16،
- انتخاب علی (رض) به خلافت، از سوی صحابه و دیگر مردم،
- وصیت ابوکر (رض) به خلافت عمر (رض)،
- شوری 38.
