چرا زن باید برای روزهی مستحبی از شوهرش اجازه بگیرد؟ حکمت حدیث پیامبر (صلى الله عليه وسلم) که فرمودند: «زن نباید در حالیکه شوهرش حاضر است، بدون اجازهی او روزه بگیرد» چیست؟ چه دلیلی وجود دارد که شوهر بخواهد همسرش را از روزه گرفتن باز دارد؟ با تشکر.
پاسخ:
این حدیث دلالت بر وجوب گرفتن اجازه ندارد، بلکه به عنوان یک ادب (رفتاری) به استئذان (اجازه گرفتن) اشاره میکند؛ زیرا این ادب جایگاه مهمی در فرهنگ مسلمانان دارد. چه بسا شوهر بخواهد همراه همسرش به دیدار خویشاوندی برود، یا به مکانی سفر کند. پس مسئله به این معنا نیست که شوهر حق دارد بدون دلیل موجه، همسرش را از روزه مستحبی منع کند، یا اینکه زن تنها در صورت اجازه شوهر می تواند روزه بگیرد.
در حقیقت، اجازه گرفتن از جمله آدابی است که قرآن کریم ما را به آن توصیه کرده است، و خداوند متعال مؤمنان را به گرفتن اجازه از پیامبر (صلی الله علیه و آله) امر فرموده است. خداوند متعال فرموده:
﴿إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَىٰ أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّىٰ يَسْتَأْذِنُوهُۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ، فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ، إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ﴾ النّور (62)
ترجمه:
“مومنان واقعي كسانی هستند كه ايمان به خدا و رسولش آورده اند و هنگامی كه در كار مهمی با او باشند بدون اجازه او بجائی نميی روند، كسانی كه از تو اجازه ميی گيرند آنها براستی ايمان به خدا و پيامبرش آورده اند، در اين صورت هر گاه از تو برای بعضی از كارهاي مهم خود اجازه بخواهند، هر كس از آنها را ميخواهی (و صلاح می بينی) اجازه ده، و براي آنها استغفار كن كه خداوند غفور و رحيم است.”
البته جایگاه شوهر با جایگاه پیامبر گرامی اسلام متفاوت است، اما هدف از اجازه گرفتن یکی است (وقتی در کاری مشترک حضور دارند)، و این همان هدف خانواده است؛ زیرا زن و شوهر برای یک هدف مشترک گرد هم آمدهاند، و آن ساختن خانواده است. خداوند متعال مسئولیت سرپرستی خانواده را به مرد داده است، بنابراین از حسن معاشرت (رفتار نیکو میان همسران) این است که زن با اطلاع شوهر خود، روزهی مستحبی بگیرد.